Màn hình máy tính là một trong những thành phần quan trọng và bền bỉ nhất của bộ PC, thường được sử dụng qua nhiều thế hệ máy. Tuy nhiên, khi công nghệ phát triển, nhu cầu nâng cấp để tận hưởng những cải tiến mới nhất về hiển thị ngày càng tăng. Vấn đề là, nếu bạn mắc phải một vài sai lầm trong quá trình lựa chọn màn hình mới, những “lỗi” đó có thể đeo bám bạn trong nhiều năm. Trước khi vội vàng “chốt đơn”, hãy cùng chuyên gia của Trithuccongnghe.net xem xét những yếu tố thường bị bỏ qua mà có thể ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm sử dụng của bạn.
1. Mua Màn Hình Quá Lớn Không Phù Hợp Nhu Cầu
Có một quan niệm phổ biến, không chỉ riêng với màn hình, rằng “lớn hơn luôn tốt hơn”. Tuy nhiên, kích thước màn hình là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hình ảnh và sự thoải mái khi sử dụng máy tính. Ví dụ, một màn hình ultrawide 34 inch độ phân giải 1440p có thể lý tưởng cho công việc yêu cầu nhiều cửa sổ trình duyệt chia đôi màn hình, mang lại trải nghiệm liền mạch hơn so với thiết lập đa màn hình.
Màn hình cong ultrawide phù hợp cho công việc đa nhiệm nhưng có thể quá lớn khi chơi game.
Tuy nhiên, khi chuyển sang chơi game trên màn hình này, bạn có thể cần ngồi xa hơn một chút để bao quát toàn bộ khung hình. Đối với các game thủ chuyên nghiệp eSports, kích thước 24 inch hoặc 27 inch thường được coi là tối ưu để đảm bảo khả năng cạnh tranh cao nhất. Điều quan trọng là bạn cần cân nhắc kỹ kích thước màn hình phù hợp nhất với nhu cầu cụ thể của mình. Thông thường, bạn có thể có được một màn hình nhỏ hơn với chất lượng hình ảnh và tính năng tốt hơn với cùng mức giá so với một mẫu lớn hơn nhưng thông số kỹ thuật tầm trung.
2. Chọn Độ Phân Giải Quá Cao Không Cần Thiết
Việc chọn màn hình có độ phân giải quá cao cũng là một sai lầm đáng kể, liên quan mật thiết đến kích thước màn hình. Ví dụ, mật độ điểm ảnh trên màn hình 24 inch 1080p đã khá tốt, không quá khác biệt so với màn hình 27 inch 1440p (92 PPI so với 109 PPI). Mặc dù bạn chắc chắn có thể nhận thấy sự tăng độ sắc nét khi độ phân giải tăng lên ở bất kỳ kích thước màn hình nào, nhưng liệu điều này có thực sự hữu ích hay không vẫn còn là vấn đề cần bàn.
So sánh chi tiết về độ phân giải màn hình HD, 4K và 8K.
Trên các màn hình nhỏ hơn, độ phân giải cao hơn thường yêu cầu phóng to các yếu tố giao diện người dùng (UI scaling), do đó bạn không thực sự tận dụng được không gian hiển thị rộng hơn. Hơn nữa, nếu bạn chơi game, bất kỳ sự gia tăng nào về độ phân giải màn hình đều đòi hỏi sức mạnh xử lý đồ họa lớn hơn từ card màn hình, hoặc phải dựa vào các công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling). Độ phân giải chỉ là một yếu tố ảnh hưởng đến độ sắc nét của hình ảnh (khoảng cách ngồi và kích thước màn hình là hai yếu tố khác), vì vậy đừng nghĩ rằng càng nhiều pixel thì càng tốt.
3. Sai Lầm Khi Chọn Loại Tấm Nền Màn Hình
Có nhiều công nghệ tấm nền màn hình phẳng khác nhau, mỗi loại đều có ưu và nhược điểm riêng biệt. Hiện tại, công nghệ OLED đang dẫn đầu về chất lượng hiển thị, nhưng các màn hình này cực kỳ đắt đỏ và thường không sáng bằng các loại màn hình khác. Tấm nền VA mang lại độ tương phản và mức độ màu đen tuyệt vời, nhưng lại kém về độ chính xác màu và góc nhìn. Trong khi đó, tấm nền IPS cung cấp màu sắc và góc nhìn tốt nhất, nhưng có thể không đạt được tốc độ làm mới cao nhất và đôi khi gặp hiện tượng “IPS glow”.
Màn hình Dell 32 Plus 4K QD-OLED với khả năng hiển thị màu sắc sống động.
Đáng chú ý, tấm nền TN gần như không còn được khuyến nghị cho bất kỳ mục đích sử dụng nào trong thời điểm hiện tại. Để làm phức tạp thêm vấn đề, các công nghệ đèn nền như mini-LED có thể giúp màn hình LCD cạnh tranh với OLED về mức độ màu đen và độ tương phản, nhưng cũng đi kèm với mức giá cao hơn. Bài học ở đây là bạn cần tìm hiểu kỹ về các công nghệ tấm nền màn hình khác nhau và quyết định những nhược điểm nào mà bạn sẵn sàng chấp nhận.
4. Bỏ Qua Tầm Quan Trọng Của Độ Phủ Và Độ Chính Xác Màu
Dải màu (color gamut) của màn hình thể hiện khả năng tái tạo một dải màu rộng như thế nào. Thông thường, thông số này được biểu thị bằng phần trăm của một không gian màu tiêu chuẩn trong ngành như sRGB hoặc DCI-P3. Chỉ số càng cao thì càng tốt, nhưng bạn chỉ thực sự cần dải màu cực rộng cho các công việc chuyên nghiệp liên quan đến đồ họa, chỉnh sửa video, ảnh. Độ chính xác màu (color accuracy) là thước đo mức độ các màu mà màn hình tái tạo khớp với giá trị màu mà chúng được cho là phải có. Nói cách khác, bạn có đang nhìn thấy màu sắc mà người tạo nội dung mong muốn?
Thiết bị hiệu chỉnh màu sắc giúp đảm bảo độ chính xác màu màn hình.
Độ chính xác màu được đo bằng Delta E, và giá trị dưới 2 là đáng mong muốn, với người dùng chuyên nghiệp tìm kiếm giá trị dưới 1. Ngưỡng mà hầu hết mọi người có thể nhận ra sự khác biệt về độ chính xác màu bằng mắt thường là 2.3. Việc có khả năng tái tạo màu sắc rất chính xác và dải màu rộng sẽ làm tăng giá thành của màn hình. Vì vậy, nếu những yếu tố này không quan trọng đối với bạn, bạn có thể tiết kiệm tiền và tập trung vào các tính năng khác quan trọng hơn.
5. Tin Vào Quảng Cáo HDR Sai Lệch
Nhiều màn hình hiện nay có nhãn “HDR”, điều này có thể khiến bạn nghĩ rằng chúng tuân thủ một tiêu chuẩn HDR nào đó và sẽ làm nội dung HDR trở nên nổi bật. Tuy nhiên, do có một số tiêu chuẩn rất lỏng lẻo ở các cấp độ HDR thấp nhất, có nhiều màn hình gắn nhãn HDR nhưng thực chất không có khả năng hiển thị tín hiệu HDR một cách đúng nghĩa.
Biểu tượng HDR10+ trên màn hình TV, thể hiện khả năng hiển thị dải tương phản động rộng.
Vấn đề lớn nhất là độ sáng tối đa (peak brightness). Nếu một màn hình không thể đạt ít nhất 600 Nits và tốt hơn là 1000 Nits, bạn sẽ không thể nhìn thấy dải độ sáng và màu sắc thích hợp. Thực tế là các màn hình HDR đúng nghĩa thường rất đắt tiền. Do đó, đừng coi HDR là một tính năng đáng giá trên các màn hình giá rẻ và tầm trung, trừ khi nó đạt tiêu chuẩn DisplayHDR cụ thể (ví dụ: DisplayHDR 600, 1000, 1400) với mức Nits tương ứng.
6. Phớt Lờ Yếu Tố Công Thái Học
Bạn có thường xuyên nghĩ về chân đế của màn hình không? Nếu bạn mua một chiếc màn hình không có chân đế điều chỉnh độ cao, điều đó có thể gây ra những cơn đau cổ đáng kể. Tin tốt là hầu hết các màn hình đều có lỗ gắn VESA ở mặt sau, nơi bạn có thể gắn một tay đỡ màn hình (monitor arm) tùy chọn để điều chỉnh màn hình theo ý muốn. Ngoài ra, bạn cũng có thể mua một bộ nâng màn hình (monitor riser). Nếu bạn không muốn chi thêm tiền cho những phụ kiện này, một số nhà sản xuất màn hình như DELL thường có chân đế đi kèm cung cấp khả năng điều chỉnh rất linh hoạt.
Màn hình chơi game GIGABYTE M32U 4K trên bàn làm việc, cần lưu ý về công thái học.
Việc điều chỉnh độ cao, độ nghiêng, xoay màn hình phù hợp với tư thế ngồi của bạn là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cột sống và mắt, đặc biệt khi bạn làm việc hoặc giải trí trong thời gian dài. Đừng đánh đổi sự thoải mái và sức khỏe của bản thân chỉ vì tiết kiệm một khoản nhỏ chi phí cho một chiếc chân đế không linh hoạt.
7. Chọn Sai Hoặc Thiếu Cổng Kết Nối
Tôi có ba máy tính khác nhau kết nối với màn hình để bàn của mình: một laptop Windows, một MacBook và một mini PC hoạt động như máy chủ Plex. Lý do duy nhất tôi có thể làm điều này là vì màn hình có ba cổng đầu vào riêng biệt. Tương tự, loa của tôi được kết nối với màn hình, cũng như bàn phím, thông qua hub USB tích hợp trên màn hình.
Cận cảnh các cổng kết nối DisplayPort và HDMI trên màn hình máy tính.
Đây đều là những tính năng cực kỳ tiện lợi mà sẽ rất khó khăn nếu tôi không tìm kiếm một màn hình có đủ các kết nối phù hợp ngay từ đầu. Đừng mắc sai lầm khi chọn một màn hình không có loại và số lượng kết nối bạn cần. Hãy xem xét các thiết bị bạn dự định kết nối (PC, laptop, console, đầu phát media), các loại cổng hiện có (HDMI, DisplayPort, USB-C, Thunderbolt) và số lượng cổng bạn sẽ cần để đảm bảo sự tiện lợi tối đa trong quá trình sử dụng.
8. Chi Tiền Cho Các Tính Năng Không Cần Thiết
Mỗi tính năng mà một màn hình cung cấp đều làm tăng giá thành, hoặc đồng nghĩa với việc phải đánh đổi một yếu tố khác. Vì vậy, hãy cố gắng tránh mua một chiếc màn hình có các tính năng mà bạn sẽ không bao giờ sử dụng. Ví dụ, nếu bạn không phải là một game thủ, việc chi tiền cho một màn hình có G-SYNC hoặc FreeSync Premium không thực sự hợp lý, trừ khi màn hình đó phù hợp với các nhu cầu khác của bạn mà một mẫu thay thế không thể đáp ứng.
Minh họa sự khác biệt khi bật và tắt tính năng G-Sync trên màn hình chơi game.
Bạn không cần tần số quét 240Hz? Đừng mua nó! Các tính năng như tần số quét siêu cao, công nghệ đồng bộ hóa hình ảnh (G-Sync, FreeSync), hoặc các chế độ chơi game đặc biệt chỉ thực sự hữu ích cho đối tượng game thủ chuyên nghiệp. Đối với người dùng văn phòng, đồ họa không chuyên hoặc giải trí thông thường, những tính năng này sẽ làm tăng chi phí mà không mang lại giá trị sử dụng tương xứng. Hãy tập trung vào những gì thực sự quan trọng đối với công việc và mục đích giải trí của bạn.
Kết Luận
Việc chọn mua màn hình máy tính có thể phức tạp với vô vàn thông số và công nghệ. Tuy nhiên, bằng cách tránh những sai lầm phổ biến mà Trithuccongnghe.net đã chỉ ra, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt và tìm được chiếc màn hình phù hợp nhất với nhu cầu, túi tiền của mình. Hãy luôn ưu tiên mục đích sử dụng, cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như kích thước, độ phân giải, loại tấm nền, chất lượng màu sắc, khả năng hỗ trợ HDR, tính công thái học và các cổng kết nối. Đừng ngại tìm hiểu sâu và so sánh trước khi đầu tư vào một chiếc màn hình sẽ gắn bó với bạn trong nhiều năm tới.
Bạn đã từng mắc phải sai lầm nào khi mua màn hình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới để cùng Trithuccongnghe.net xây dựng cộng đồng người dùng công nghệ thông thái hơn!
