Mỗi khi một dòng card đồ họa mới ra mắt, người hâm mộ công nghệ và game thủ luôn chuẩn bị tinh thần cho những đợt “sốt giá”. Với nhu cầu cao, tình trạng đầu cơ, và cảnh người dùng xếp hàng chờ đợi trước các cửa hàng cho sự kiện ra mắt NVIDIA RTX 50 Series, việc giá cả tăng vọt không phải là điều quá ngạc nhiên. Tuy nhiên, điều thực sự đáng kinh ngạc lại là mức giá cao ngất ngưởng mà các đối tác sản xuất (AIBs) đặt ra cho các phiên bản card đồ họa custom của họ. Tình trạng này đang khiến nhiều người dùng tại Việt Nam phải băn khoăn về giá trị thực sự của những sản phẩm cao cấp này.
Giá card RTX 50 Series custom đang vượt xa MSRP
Vào ngày NVIDIA GeForce RTX 5080 và RTX 5090 chính thức ra mắt, các mẫu Founders Edition do chính NVIDIA thiết kế đã nhanh chóng cháy hàng tại hầu hết các nhà bán lẻ trực tuyến, dù mức giá MSRP (giá bán lẻ đề xuất của nhà sản xuất) đã rất “chát”. Tuy nhiên, điều đáng nói hơn là các phiên bản custom được xây dựng bởi các đối tác sản xuất khác như GIGABYTE, MSI, và ASUS thậm chí còn có giá cao hơn. Để làm rõ hơn, NVIDIA bán GPU của họ cho các AIBs, những công ty này sau đó sẽ tạo ra các card custom dựa trên thông số kỹ thuật của NVIDIA nhưng với hệ thống tản nhiệt được tùy chỉnh và thường có tốc độ xung nhịp (clock speeds) cao hơn.
Card đồ họa NVIDIA GeForce RTX 5090 Founders Edition, biểu tượng của sức mạnh công nghệ GPU
Vấn đề đặt ra là một số nhà sản xuất card đã định giá các mẫu RTX 50 Series custom của họ cao hơn đáng kể so với MSRP. Ví dụ, RTX 5080 có MSRP là 999.99 USD, nhưng giá của các mẫu RTX 5080 custom có thể lên tới 1.499.99 USD cho ASUS ROG Astral NVIDIA GeForce RTX 5080 và 1.399.99 USD cho GIGABYTE NVIDIA GeForce RTX 5080 XTREME WATERFORCE, một mẫu card tản nhiệt nước AIO với radiator 360mm. Một biến thể tương tự không có radiator có giá 1.349.99 USD, khiến cho lựa chọn đắt hơn lại trở nên “hời” hơn một cách trớ trêu.
Hình ảnh cận cảnh card đồ họa ASUS ROG Astral GeForce RTX 5080 OC Edition với thiết kế tản nhiệt cao cấp
Một số mẫu card custom khác với mức giá cao đáng kể bao gồm ASUS TUF RTX 5080 (1.349.99 USD), GIGABYTE RTX 5080 AORUS MASTER ICE (1.349.99 USD), và ASUS PRIME RTX 5080 (1.199.99 USD). Cần lưu ý rằng không phải tất cả các card custom đều có giá cao hơn MSRP; ví dụ, GIGABYTE RTX 5080 WINDFORCE vẫn giữ mức 999.99 USD. Mặc dù có mức giá cực đoan như vậy, các card này vẫn “bay sạch” khỏi kệ hàng, và thậm chí các “phe vé” (scalpers) còn bán lại RTX 5090 với giá hơn 7.000 USD – một mức giá mà không một GPU nào đáng phải đạt tới.
Thiết kế GPU custom hiếm khi tạo ra khác biệt lớn về hiệu năng
Sau khi chứng kiến những mức giá “trên trời” này, bạn có thể tự hỏi liệu các thiết kế GPU custom thực sự mang lại lợi ích gì. Sự thật đơn giản là chúng không mang lại nhiều khác biệt, ít nhất là từ góc độ hiệu năng. Điều này không chỉ đúng với dòng card RTX 50 Series mà còn áp dụng cho tất cả các GPU trên thị trường.
Card đồ họa SAPPHIRE PULSE Radeon RX 7900 GRE, một lựa chọn GPU gaming phổ biến
Một số mẫu card custom có GPU và VRAM được ép xung từ nhà máy, nhưng bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện việc này trên bất kỳ GPU nào. Công tắc BIOS (BIOS switch) là một tính năng hữu ích nhưng hầu hết người dùng có lẽ sẽ không bao giờ sử dụng hoặc không biết nó dùng để làm gì. Một số card cũng sử dụng các linh kiện chất lượng cao hơn, như MOSFET (transistor hiệu ứng trường oxit kim loại bán dẫn) tốt hơn, nhưng NVIDIA vốn đã biết cách thiết kế các card của mình rất tốt rồi.
Các thiết kế tản nhiệt custom có thể tạo ra một chút khác biệt, vì một số card được “thiết kế quá mức” (overbuilt) có thể giảm tiếng ồn và nhiệt độ đi vài độ. Tuy nhiên, điều này không đáng kể đối với hiệu năng và không nên là yếu tố quan trọng đối với hầu hết người tiêu dùng cuối cùng. Ngoại lệ duy nhất là nếu một mẫu card cụ thể bị biết là có vấn đề về nhiệt độ, nhưng điều này rất hiếm. Điều chỉnh đường cong quạt GPU (GPU fan curve) là một cách miễn phí để cải thiện khả năng làm mát trên bất kỳ thiết kế nào, và đối với các card cũ hơn, việc thay thế miếng tản nhiệt (thermal pads) và keo tản nhiệt (thermal paste) cũng là một ý hay.
Dù vậy, nếu bạn vẫn muốn “chơi lớn” với một mẫu card custom “xịn xò” với bộ tản nhiệt hình thù kỳ dị và đủ đèn RGB để thắp sáng cả căn phòng, thì cũng không ai phán xét. Yếu tố thẩm mỹ là quan trọng, và những chiếc card này thường giữ được giá trị khi bán lại. Tốc độ xung nhịp nhanh hơn một chút và nhiệt độ mát hơn cũng là một lợi ích đáng giá.
NVIDIA có thể là nguyên nhân của tình trạng giá cao
Khi xem xét kỹ hơn, mức giá GPU cao không hoàn toàn là lỗi của các đối tác sản xuất card. Các công ty này phải mua rất nhiều linh kiện đắt tiền, ví dụ như chính GPU từ NVIDIA; VRAM GDDR7 từ Samsung, SK hynix và Micron; trong khi các tụ điện chất lượng cao và các linh kiện khác cũng không hề rẻ.
Ngoài tất cả các chi phí đó, các đối tác sản tác card còn phải chi trả cho tiếp thị, vận chuyển và hỗ trợ khách hàng, đồng thời vẫn phải đảm bảo lợi nhuận. Thật dễ hiểu tại sao các AIBs lại gặp khó khăn trong việc bán các card RTX 50 Series với giá gần MSRP. Đồng thời, NVIDIA đang cạnh tranh với chính họ bằng các mẫu Founders Edition có giá thấp hơn.
Chúng tôi không muốn chỉ trích một ai, nhưng đáng để xem xét cách NVIDIA đã đối xử với một trong những đối tác sản xuất card trước đây của họ là EVGA. EVGA từng là một trong những nhà sản xuất card đồ họa NVIDIA hàng đầu, được những người đam mê công nghệ yêu mến vì dịch vụ hỗ trợ khách hàng xuất sắc và chất lượng card đáng tin cậy. Vài năm trước, EVGA đã quyết định rời khỏi thị trường GPU và ngừng sản xuất card hoàn toàn. Mặc dù công ty không bao giờ giải thích chi tiết chính thức, nhưng họ đã cáo buộc NVIDIA là một “đối tác tồi” và khẳng định đã bị “đối xử thiếu tôn trọng”.
Card đồ họa EVGA, một thương hiệu GPU từng được người dùng tin cậy
Người tiêu dùng nên làm gì trước tình trạng này?
Mức giá cao của các card RTX 50 Series thực sự đáng thất vọng. Trừ khi các card này quay trở lại thị trường và giảm giá gần với MSRP trong vài tháng tới, chúng tôi không khuyến nghị bạn mua chúng vào thời điểm hiện tại. Những card mới này đã đắt đỏ ở mức MSRP, huống chi là các mẫu custom có thể đắt hơn tới 40%. Thật không may, những người kiên quyết muốn sở hữu RTX 50 Series sẽ buộc phải chờ đợi cho đến khi cơn “sốt” lắng xuống hoặc chấp nhận trả một mức giá đã bị thổi phồng.
Với mức giá cực đoan này, người tiêu dùng có lẽ nên bắt đầu tìm kiếm các giải pháp thay thế hợp lý hơn. Tin tốt là các GPU AMD RX 9000 (RDNA 4) đang cận kề, vì vậy hãy chờ đợi một chút để xem liệu AMD có thể lấp đầy khoảng trống ở phân khúc PC gaming tầm trung và cao cấp, đồng thời giữ mức giá hợp lý hay không.
Dòng sản phẩm GPU AMD RX 9000 Series (RDNA 4) tiềm năng trong tương lai
Bạn cũng nên cân nhắc mua một GPU thế hệ trước phù hợp với ngân sách và nhu cầu hiệu năng của mình. Các GPU RTX 40 Series hoặc AMD RX 7000 Series vẫn còn rất phù hợp, miễn là bạn có thể tìm thấy chúng với mức giá hợp lý. Nếu bạn sẵn sàng chấp nhận một chút rủi ro, mua một GPU đã qua sử dụng có thể là một cách tuyệt vời để có được một món hời. Tôi gần đây đã mua một chiếc RX 6800 XT đã qua sử dụng với giá 340 USD, và nó là một nâng cấp đáng giá so với chiếc RX 6600 XT cũ của tôi với mức giá rất phải chăng.
Các card đồ họa custom luôn có giá cao hơn một chút so với thiết kế tham chiếu (reference designs), điều này đúng với cả NVIDIA và AMD. Chỉ là dòng RTX 50 Series và mức giá cao của nó đã khiến điều này trở nên rõ ràng hơn. Khi RTX 50 Series trở lại đầy đủ nguồn cung, hãy cân nhắc lựa chọn các mẫu rẻ hơn. May mắn thay, nếu bạn sẵn lòng mua một chiếc card cũ hơn hoặc đã qua sử dụng, vẫn có thể tìm thấy những ưu đãi tuyệt vời ngay cả trong thời điểm hiện tại.
