Trong kỷ nguyên công nghệ số, khi thế giới chuyển mình từ điện thoại phổ thông sang smartphone, một chi tiết nhỏ nhưng vô cùng quan trọng vẫn giữ vững vị thế của mình: số IMEI. Nhưng tại sao nó lại có ý nghĩa đặc biệt và sự tồn tại của nó mang lại điều gì cho bạn? Bài viết này của trithuccongnghe.net sẽ khám phá sâu hơn về mã số định danh thiết bị di động duy nhất này, từ cấu trúc, cách tìm kiếm cho đến những lợi ích thiết thực mà nó mang lại trong cuộc sống số hàng ngày của chúng ta.
IMEI là gì? Mã số định danh duy nhất của thiết bị di động
IMEI, viết tắt của International Mobile Equipment Identity (Mã số nhận dạng thiết bị di động quốc tế), là một mã định danh duy nhất được gán cho các thiết bị di động hoặc thiết bị có khả năng kết nối mạng di động trên toàn cầu. Nó đóng vai trò then chốt trong chức năng và bảo mật của một thiết bị di động. GSMA (Global System for Mobile Communications Association) là tổ chức toàn cầu chịu trách nhiệm quản lý và giám sát hệ thống IMEI.
IMEI chủ yếu được sử dụng cho điện thoại di động. Tuy nhiên, các thiết bị khác có tích hợp modem di động, bao gồm máy tính bảng, bộ phát Wi-Fi di động (mobile hotspot), đồng hồ thông minh, các sản phẩm IoT (Internet of Things) và nhà thông minh, cũng sở hữu một số IMEI riêng biệt.
Mã số này được nhà sản xuất gán trong quá trình sản xuất thiết bị. Tuy nhiên, nhà sản xuất không hoàn toàn chịu trách nhiệm về toàn bộ mã, vì một phần của nó được tạo ra bởi các cơ quan báo cáo có mặt ở các khu vực khác nhau, được GSMA chỉ định.
Vai trò chính của số IMEI là giúp các nhà mạng di động xác định thiết bị trên mạng của họ. Các nhà mạng sử dụng số IMEI để nhận diện và xác thực thiết bị, đồng thời các nhà sản xuất đôi khi cũng dùng IMEI để nhận dạng thiết bị cho mục đích bảo hành và hỗ trợ sau bán hàng.
Thông thường, IMEI là một mã gồm 15 chữ số. Mã định danh 15 chữ số này bao gồm ba thành phần chính: Mã phân bổ loại (Type Allocation Code – TAC), Số sê-ri (Serial Number – SNR) và Chữ số kiểm tra (Check Digit – CD).
Sơ đồ cấu trúc 15 chữ số của mã IMEI, bao gồm TAC, SNR và Check Digit
TAC là tám chữ số đầu tiên của một số IMEI. Nó bao gồm hai thành phần chính: Mã định danh cơ quan báo cáo (Reporting Body – RB) và Mã định danh loại (Type Identifier – TI). TAC được tạo bởi các cơ quan báo cáo cho các mẫu thiết bị cụ thể và chủ yếu bao gồm các định danh về mẫu thiết bị, chủ sở hữu thương hiệu và nhà sản xuất OEM.
SNR có độ dài sáu chữ số và đứng sau TAC. Đây là số sê-ri duy nhất được gán bởi nhà sản xuất thiết bị. Chữ số thứ 15, hay CD, được nhà sản xuất tính toán bằng thuật toán Luhn và được sử dụng để xác minh tính hợp lệ và chính xác của toàn bộ số IMEI.
Các nhà sản xuất thiết bị cũng sử dụng một phiên bản mở rộng của IMEI gọi là IMEISV, có 16 chữ số. Phiên bản này bỏ qua CD và bao gồm hai chữ số về phiên bản phần mềm của thiết bị ở cuối.
Số IMEI được giới thiệu vào cuối những năm 1980 hoặc đầu những năm 1990, nhưng năm chính xác của sự ra đời vẫn chưa rõ ràng. Cấu trúc ban đầu của nó bao gồm sáu chữ số là TAC và hai chữ số là mã lắp ráp cuối cùng (Final Assembly Code – FAC). FAC đã bị loại bỏ vào khoảng năm 2003, và TAC được mở rộng thành tám chữ số. Kể từ đó, cấu trúc tương tự đã được sử dụng.
Mặc dù một số tổ chức đã đóng góp vào trạng thái hiện tại của IMEI, Hiệp hội GSM (GSMA) đã chịu trách nhiệm quản lý nó từ năm 2000 và duy trì cơ sở dữ liệu IMEI toàn cầu.
Cách tìm số IMEI trên thiết bị của bạn
Tìm số IMEI của thiết bị, đặc biệt là trên điện thoại hoặc máy tính bảng, rất đơn giản. Tất cả những gì bạn phải làm là nhập mã USSD “*#06*” và điện thoại của bạn sẽ hiển thị số IMEI. Các điện thoại hỗ trợ hai SIM sẽ có hai số IMEI.
Số IMEI hiển thị trên điện thoại Android LG hỗ trợ hai SIM
Ngoài mã USSD, số IMEI còn có thể được tìm thấy trong cài đặt thiết bị. Nó thường xuất hiện dưới tùy chọn “Thông tin về điện thoại” (About device) hoặc “Giới thiệu về điện thoại”. Một số nhà sản xuất cũng in số IMEI ở mặt sau của điện thoại hoặc khắc nó trên khay SIM. Hơn nữa, bao bì sản phẩm thường cũng bao gồm số IMEI.
Người dùng đang xem màn hình điện thoại Samsung Galaxy S25 Ultra, nơi có thể hiển thị số IMEI
Đối với các thiết bị khác như đồng hồ thông minh hoặc thiết bị IoT, bạn có thể tìm trên bất kỳ nhãn dán nào trên thân thiết bị, bao bì, hoặc các tài liệu đi kèm để tìm số IMEI. Nếu bạn không thể tìm được số IMEI, bạn có thể liên hệ nhà sản xuất thiết bị để được hỗ trợ.
Khi nào IMEI hữu ích cho bạn?
Số IMEI phát huy tác dụng đặc biệt khi điện thoại của bạn bị mất hoặc bị đánh cắp. Bạn có thể báo cáo số này cho nhà mạng để đưa nó vào danh sách đen (blacklist). Bằng cách này, kẻ trộm hoặc bất kỳ ai tìm thấy điện thoại của bạn sẽ không thể sử dụng nó, ngay cả khi lắp một thẻ SIM mới từ nhà mạng khác. Điều này khả thi vì các nhà mạng sử dụng một hệ thống gọi là Equipment Identity Register (EIR) – một cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin về các số IMEI hợp lệ và bị đưa vào danh sách đen.
Mặc dù mỗi nhà mạng có EIR riêng, nhiều quốc gia còn có Central Equipment Identity Register (CEIR), và GSMA duy trì một cơ sở dữ liệu IMEI toàn cầu (IMEI DB). Cơ sở dữ liệu của GSMA có thông tin về các số IMEI hợp lệ và bị đưa vào danh sách đen.
Nhiều mẫu điện thoại cũ bao gồm Nexus 5, Galaxy S10e, iPhone 15 và Google Pixel, minh họa thiết bị di động có thể bị mất cắp
Việc đưa số IMEI của điện thoại bị mất hoặc bị đánh cắp vào danh sách đen giúp giảm thiểu khả năng thiết bị bị lạm dụng hoặc sử dụng bởi người khác, đóng vai trò ngăn chặn đối với những kẻ trộm.
Các cơ quan thực thi pháp luật cũng có thể sử dụng số IMEI để theo dõi và thu hồi các thiết bị di động bị đánh cắp. Mặc dù điều này không đảm bảo việc thu hồi, nhưng nó có thể hữu ích. Tuy nhiên, thiết bị di động cần phải được bật và kết nối với mạng di động để tính năng này hoạt động.
Ngoài ra, khi mua một thiết bị di động đã qua sử dụng, bạn có thể sử dụng số IMEI của nó để xác nhận rằng thiết bị không bị đánh cắp và không bị đưa vào danh sách đen. Có nhiều công cụ trực tuyến miễn phí có thể cung cấp thông tin này, chẳng hạn như IMEI Pro.
Giao diện trang web IMEIPro.info hiển thị kết quả kiểm tra IMEI, giúp xác minh tình trạng thiết bị
Số IMEI cũng có thể được sử dụng để xác nhận liệu một chiếc điện thoại có tương thích với một nhà mạng di động cụ thể hay không. Nhiều nhà mạng, bao gồm Verizon và T-Mobile, có công cụ tra cứu IMEI trên trang web của họ để kiểm tra khả năng tương thích.
Trong các trường hợp sử dụng khác, bạn có thể cần số IMEI khi gửi yêu cầu mở khóa smartphone, mua bảo hiểm cho thiết bị, làm hồ sơ yêu cầu bồi thường bảo hiểm, hoặc khi chuyển đổi nhà mạng di động.
Lo ngại về quyền riêng tư liên quan đến IMEI
Mặc dù số IMEI rất cần thiết cho việc nhận dạng và bảo mật thiết bị, nhưng cũng có một số lo ngại về quyền riêng tư liên quan đến chúng. Ví dụ, vì số IMEI là duy nhất, nhà mạng di động, cơ quan thực thi pháp luật hoặc các cơ quan chính phủ có khả năng sử dụng nó để theo dõi vị trí của bạn bằng cách kết hợp với dữ liệu trạm phát sóng di động. Tuy nhiên, người dùng thông thường không thể sử dụng nó để theo dõi bất kỳ ai. Vì vậy, đối với hầu hết mọi người, đây không phải là một mối lo ngại lớn.
Ngoài ra, một số người lo sợ rằng các nhà phát triển hệ điều hành di động, chẳng hạn như Apple và Google, có khả năng truy vấn dữ liệu IMEI từ smartphone của bạn, điều này có thể được sử dụng để xây dựng hồ sơ về bạn cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả quảng cáo. Tuy nhiên, dường như không có bằng chứng nào cho thấy điều này đang được thực hiện.
Nhìn chung, số IMEI là một mã định danh thiết yếu của bất kỳ thiết bị di động nào. Mặc dù bạn có thể không cần phải lo lắng về nó trong việc sử dụng hàng ngày, nhưng nó có thể hữu ích trong nhiều tình huống mà chúng tôi đã đề cập ở trên. Ngoài ra, việc giữ kín thông tin IMEI cũng là một ý tưởng hay, giống như bất kỳ mã định danh duy nhất nào khác trong cuộc sống của bạn, để tránh mọi khả năng lạm dụng. Hãy luôn nắm rõ IMEI thiết bị của mình để bảo vệ tài sản công nghệ của bạn một cách tốt nhất!