Năm nay, tôi cuối cùng cũng thực hiện được ước mơ tự lắp ráp một chiếc PC gaming mới. Với cấu hình mạnh mẽ, tôi tự tin rằng mình sẽ có một cỗ máy chiến game đỉnh cao. Tuy nhiên, trong nỗ lực tiết kiệm chi phí, tôi đã “chiết giảm” ngân sách ở những phần tưởng chừng ít quan trọng hơn – RGB tối giản, bộ nguồn (PSU) không mô-đun và một chiếc vỏ case giá rẻ. Giờ đây, sau vô số giờ vật lộn với việc quản lý cáp, tôi ước mình có thể quay ngược thời gian để đưa ra những quyết định khác biệt. Bài viết này là lời chia sẻ kinh nghiệm xương máu từ chính tôi, hy vọng sẽ giúp những ai đang có ý định tự build PC tránh được những sai lầm tương tự, đặc biệt là trong việc tối ưu quản lý cáp PC.
PSU Không Mô-đun: Quyết Định “Tiết Kiệm” Tai Hại Nhất
Không nghi ngờ gì nữa, sai lầm đầu tiên và lớn nhất của tôi chính là việc mua một bộ nguồn không mô-đun. Đối với những ai chưa biết, một bộ nguồn mô-đun (modular PSU) có tất cả các cáp nguồn có thể tháo rời hoàn toàn, cho phép bạn chỉ sử dụng những cáp cần thiết. Điều này loại bỏ hoàn toàn mớ cáp thừa cồng kềnh thường đi kèm với các bộ nguồn tiêu chuẩn, không mô-đun. Các bộ nguồn bán mô-đun (semi-modular PSU) cũng tương tự, cung cấp sự kết hợp giữa cáp có thể tháo rời và cáp gắn cố định.
PSU mô-đun thường có giá cao hơn một chút (khoảng 20–50 USD) do chi phí sản xuất phức tạp hơn, nhưng chúng thực sự đáng giá từng xu. Chúng giúp việc quản lý cáp trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn rất nhiều, vì bạn không phải đối phó với những sợi cáp không sử dụng. Tôi đã nghĩ rằng với “tài năng” quản lý cáp của mình, tôi có thể khéo léo giấu đi những sợi cáp thừa và tiết kiệm được một vài đồng. Vì vậy, tôi đã chọn chiếc Cooler Master MWE White v2 700W, một bộ nguồn chất lượng và thân thiện với ngân sách.
Bộ nguồn Cooler Master MWE White v2 700W
Khoảnh khắc bộ nguồn này đến tay, tôi nhận ra mình đã mắc phải một sai lầm lớn. Nó đi kèm với một bó cáp Molex và SATA mà tôi hoàn toàn không cần đến. Cáp Molex đã gần như lỗi thời và thường chỉ được sử dụng khi bo mạch chủ của bạn hết cổng cắm quạt. Tôi cũng không có bất kỳ ổ cứng SATA nào, chỉ có một ổ NVMe 2TB đáp ứng tất cả nhu cầu lưu trữ hiện tại.
Bộ nguồn không mô-đun bên trong một vỏ case máy tính nhỏ, với nhiều dây cáp thừa
Tôi buộc phải nhét tất cả những sợi cáp Molex, SATA và các cáp nguồn PCIe không dùng đến vào một góc nào đó, chỉ để có thể đóng vỏ case lại. May mắn thay, tôi tìm thấy một ít không gian trong khoang ổ cứng HDD không sử dụng. Điều này có nghĩa là nếu sau này tôi muốn lắp thêm một ổ HDD, tôi sẽ không còn chỗ để đặt nó nữa.
Các dây cáp lộn xộn ở mặt sau của một chiếc PC sau khi lắp ráp
Đó chưa phải là tất cả. Một lợi ích khác của bộ nguồn mô-đun là bạn có nhiều sự linh hoạt hơn trong việc lựa chọn cáp, ví dụ bạn có thể kết nối cáp nguồn PCIe 6+2 pin vào GPU mà không cần một đầu nối “chuỗi daisy” (daisy chain) xấu xí treo lủng lẳng, mang lại vẻ ngoài gọn gàng hơn ở mặt trước. Tôi buộc phải dùng hai cáp riêng biệt cho GPU của mình và nhét các đầu nối thừa xuống dưới.
Tờ hướng dẫn của Cooler Master giải thích cách kết nối cáp nguồn PSU với card đồ họa
Với PSU mô-đun, bạn thậm chí có thể sử dụng các bộ cáp tùy chỉnh, điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn có GPU RTX 40 hoặc 50 Series với đầu nối 16-pin 12VHPWR. Với bộ nguồn hiện tại, lựa chọn duy nhất để cáp GPU gọn gàng hơn có lẽ là một bộ chuyển đổi góc. Tuy nhiên, tôi không dám tin tưởng vào chúng, vì có một khả năng rất nhỏ rằng chúng có thể bị chảy và bốc cháy.
Vỏ Case mATX Giá Rẻ: Nơi Thử Thách Kỹ Năng Lắp Ráp
Có lẽ bộ nguồn không mô-đun sẽ không phải là vấn đề lớn nếu tôi lắp ráp một chiếc vỏ case full tower. Rốt cuộc, dàn PC trước đây của tôi là một chiếc full tower với hai ổ HDD, và tôi không gặp vấn đề gì trong việc giấu tất cả các dây cáp. Tuy nhiên, tôi luôn thích các vỏ case mATX vì chúng nhỏ gọn hơn full tower nhưng vẫn cung cấp đủ luồng khí và không gian làm việc, không giống như các vỏ case Mini-ITX siêu nhỏ.
Ban đầu, tôi dự định mua chiếc ASUS Prime AP201 phổ biến, một vỏ case mATX nhỏ gọn với PSU được gắn phía trước. Nhưng sau đó, tôi thấy Thermaltake Versa H16 TG, một vỏ case có giá tương đương nhưng lại đi kèm với ba quạt case ARGB. Lợi ích về giá trị này quá khó để cưỡng lại.
Tuy nhiên, việc quản lý cáp và lắp đặt linh kiện trong các vỏ case giá rẻ có thể khá may rủi; không có gì đảm bảo rằng chúng được thiết kế tốt. Ví dụ, dù vỏ case này có thể chứa chiếc Sapphire Pulse RX 6800 XT của tôi, tôi vẫn phải tháo rời toàn bộ cụm tản nhiệt CPU trước khi có thể trượt card đồ họa ra ngoài.
Tôi biết rằng việc build một chiếc PC trong vỏ case mATX có thể phức tạp, nhưng tôi không nhận ra nó sẽ chật chội đến mức nào. Phần che PSU (power supply shroud) có một chút không gian để quản lý cáp, nhưng vẫn là một thách thức. Thêm vào đó, phần shroud không có các lỗ cắt ở những vị trí thực sự phù hợp, khiến một số cáp USB và cáp case bị lộ ra ngoài.
Một chiếc PC gaming với card đồ họa Sapphire Pulse RX 6800 XT và các dây cáp được cắm vào bo mạch chủ
Về quản lý cáp quạt, đó cũng là một thử thách. Mỗi quạt đều có cả đầu nối 3-pin và ARGB. Ít nhất, tôi cũng có thể nối tiếp tất cả chúng lại với nhau để việc đi cáp đơn giản hơn một chút.
Sai Lầm Khi Lắp Ráp PC Không Đúng Thứ Tự
Khi bạn tự build PC, có một thứ tự lỏng lẻo mà bạn nên tuân theo để công việc trở nên dễ dàng hơn. Bạn nên đặt bo mạch chủ lên hộp của nó và cài đặt mọi thứ: NVMe, CPU, tản nhiệt, RAM và có thể cả GPU. Sau đó, bạn lắp thêm các quạt case phụ, đi dây cáp, lắp bo mạch chủ vào case, cắm và sắp xếp cáp quạt, và cuối cùng mới lắp PSU. Đây không phải là một thứ tự cứng nhắc, nhưng đó là cách tôi thường làm để tối ưu quá trình lắp ráp.
Một bo mạch chủ trên hộp của nó với CPU và RAM đã được lắp đặt
Vì tôi vẫn đang chờ CPU từ AliExpress và RAM cùng NVMe từ eBay về, và không thể cưỡng lại việc bắt đầu, tôi đã tiến hành lắp đặt tất cả những gì mình có. Khi CPU, RAM và NVMe cuối cùng cũng đến, tôi lại phải tháo GPU ra, lắp các linh kiện mới, rồi gắn lại GPU. Đó là một công việc thừa thãi không vì lý do gì cả.
Tôi Đã Hoàn Thành, Nhưng Bạn Không Cần Phải Khổ Sở Như Vậy
Cuối cùng, tôi cũng đã giấu được mọi thứ và khá hài lòng với kết quả cuối cùng, nhưng quá trình đó không hề dễ dàng. Tôi đã dành vài giờ để đi dây và nhét những sợi cáp thừa, cũng như tháo và lắp lại GPU cùng tản nhiệt CPU. Tôi vẫn sợ phải mở mặt sau của vỏ case, vì tôi lo rằng mọi thứ sẽ bật ra ngoài. Tôi cũng từng nghĩ đến việc thêm một dải đèn LED ARGB, nhưng tôi sợ rằng nó sẽ chỉ làm nổi bật sự kém gọn gàng của việc quản lý cáp ở phía trên và dưới bo mạch chủ.
Một chiếc PC gaming đã hoàn thành trên bàn làm việc
Bạn không cần phải trải qua cơn ác mộng quản lý cáp mà tôi đã gặp. Hãy học hỏi từ những sai lầm của tôi: dành thêm 20 USD cho một bộ nguồn mô-đun chất lượng và nghiên cứu kỹ lưỡng về các linh kiện phần cứng và vỏ case PC của bạn. Nếu bạn chọn một vỏ case nhỏ hơn, hãy đọc một vài bài đánh giá để xác nhận rằng nó có đủ không gian và dễ dàng lắp ráp. Chúc bạn có một trải nghiệm build PC thật vui vẻ và thành công!