Công nghệ thực tế ảo (VR) với khả năng theo dõi chuyển động tay, đầu cùng cảm giác đắm chìm vượt trội so với màn hình TV thông thường, đang mở ra một kỷ nguyên mới cho các trò chơi thể dục. Mặc dù những tựa game võ thuật cường độ cao trên Meta Quest 3 có vẻ quá sức, nhưng đối với nhiều người, việc hòa mình vào những buổi tập đầy mồ hôi với Beat Saber lại là một trải nghiệm không thể bỏ qua. Tuy nhiên, hành trình này cũng không thiếu những thử thách.
Tình yêu và “Nỗi đau” từ Beat Saber
Người chơi dùng kiếm ánh sáng màu đỏ và xanh cắt các khối nhạc trong game Beat Saber VR
Beat Saber có lẽ không cần giới thiệu nhiều với danh tiếng là một trong những tựa game VR hàng đầu. Đối với những ai chưa quen thuộc, cơ chế hoạt động khá đơn giản: bạn sử dụng bộ điều khiển VR như những thanh kiếm ánh sáng để chém các khối nhạc đang bay tới, theo điệu nhạc sôi động. Nhiều bài hát còn yêu cầu người chơi phải cúi người và né tránh các chướng ngại vật, buộc toàn bộ cơ thể phải chuyển động theo nhịp điệu. Khi tăng tốc độ ở các cấp độ khó hơn, Beat Saber trở thành một trò chơi thể dục hoàn hảo để đổ mồ hôi.
Nhận thấy rằng ngay cả những buổi chơi ngẫu hứng cũng đủ để đốt cháy năng lượng, tôi đã quyết định sử dụng Beat Saber để duy trì 30 phút vận động liên tục mỗi ngày, đồng thời rèn luyện kỹ năng cảm nhạc của mình.
Những buổi tập luyện ban đầu diễn ra rất hiệu quả. Tôi cảm nhận được sự cải thiện rõ rệt về sức bền, thể hiện qua khả năng chơi các bài hát khó hơn trong thời gian dài mà không bị hụt hơi. Nhịp độ nhanh của trò chơi giúp tôi tập trung tối đa vào việc chém và né tránh để giành chiến thắng. Thậm chí có những lúc tôi chơi liên tục đến một giờ mà không hề nhận ra thời gian trôi qua.
Theo cài đặt “Fitness Gaming” trên Apple Watch của tôi, những cấp độ đòi hỏi cao có thể đẩy nhịp tim lên mức 140 nhịp/phút, dù thông thường nó duy trì ở khoảng 120 BPM. Đây là một cường độ tập luyện khá tốt đối với một người có công việc thường xuyên phải ngồi nhiều. Quan trọng hơn cả là tôi tìm thấy niềm vui trong đó, điều đã giữ chân tôi quay trở lại.
Tuy nhiên, một sai lầm đáng giá ngay từ đầu đã bắt đầu gây ảnh hưởng. Bởi vì trong tâm trí tôi, Beat Saber được xếp vào loại hình giải trí kiêm tập luyện, chứ không phải một buổi tập thể dục chuyên biệt, tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc giãn cơ trước khi chơi. Điều này cuối cùng dẫn đến một cơn đau nhẹ ở vai trái. Mặc dù sau đó tôi bắt đầu giãn cơ, nhưng cơn đau vẫn tiếp tục tăng lên. Vì vậy, tôi quyết định tạm dừng trước khi nó trở thành một vấn đề nghiêm trọng.
Chuyển mình cùng Fitness Fables: Giải pháp mới cho VR Fitness
Nhân vật game Fitness Fables chiến đấu với chim lửa phượng hoàng trong môi trường thực tế ảo
May mắn thay, một giải pháp thay thế đã xuất hiện đúng lúc: Fitness Fables. Sau vài tuần trải nghiệm, chất lượng các buổi tập của tôi – ít nhất là theo dõi bởi Apple Watch – đã được cải thiện đáng kể, và cơn đau vai cũng hoàn toàn biến mất.
Fitness Fables có nét tương đồng về phong cách hình ảnh và vòng lặp tập luyện với tựa game Ring Fit Adventure trên Nintendo Switch, dù cách chơi của chúng khá khác biệt. Thay vì chạy qua các cấp độ với các lần lặp lại bài tập ngắt quãng, chính các bài tập sẽ quyết định cách bạn di chuyển qua màn chơi. Các bài tập này bao gồm mô phỏng chèo thuyền, trượt tuyết và sử dụng các thiết bị khác được cung cấp năng lượng bằng động tác squat và chuyển động cánh tay.
Các trận chiến cũng có mặt, nhưng chúng không được trình bày dưới dạng đối kháng theo lượt như trong Ring Fit Adventure. Thay vào đó, bộ bài tập sẽ yêu cầu bạn nhắm mục tiêu vào kẻ thù hoặc boss. Hãy tưởng tượng các hoạt động như chơi tennis, bắn cung, và nhiều cơ chế bơm năng lượng bằng tay để bắn ra phép thuật theo hướng bạn đang đối mặt. Những trải nghiệm này tận dụng rất tốt phản hồi xúc giác (haptics) và cơ chế cầm nắm của bộ điều khiển Quest Touch Plus, giúp đánh lừa tâm trí bạn tin rằng mình thực sự đang thực hiện các hành động này một cách chính xác.
Mặc dù tôi không coi đây là một lối chơi đặc biệt hấp dẫn – và tôi thường bỏ qua các vật phẩm sưu tầm đôi khi yêu cầu bạn phải dừng bài tập để nhặt – nhưng điều đó không quá quan trọng. Fitness Fables hoàn thành tốt nhiệm vụ biến việc tập luyện thành trò chơi đủ để tôi mong chờ đến các buổi tập. Nó cũng giúp nhịp tim của tôi duy trì ổn định ở mức 140 BPM ở độ khó trung bình, với các đỉnh cao hơn cho những bài tập khó.
Những hạn chế còn tồn đọng của VR Fitness
Người đàn ông tập thể dục với kính thực tế ảo VR trong phòng gym ảo
Dù tôi đang rất tận hưởng Fitness Fables và vẫn yêu thích Beat Saber với những khoảng nghỉ hợp lý, cả hai tựa game này đều làm nổi bật một số vấn đề khiến các thiết bị VR như Meta Quest 3 chưa thể trở thành dụng cụ tập luyện lý tưởng.
Thứ nhất, việc thiếu nhận thức về không gian hoặc cơ thể có thể tiềm ẩn rủi ro. Rất khó để quan sát tư thế của mình khi thực hiện các bài tập, điều này có thể là nguyên nhân gây ra cơn đau vai khi chơi Beat Saber. Vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng trong các tựa game như Fitness Fables, nơi bạn thực hiện các bài tập truyền thống, vì tư thế đúng không chỉ quan trọng cho hiệu quả mà còn để đảm bảo an toàn, tránh chấn thương.
Các thiết bị VR cũng không thực sự phù hợp cho các bài tập cardio, ít nhất là khi chưa có hỗ trợ dây đeo chân kiểu Ring Fit Adventure. Chắc chắn có những hình thức cardio không yêu cầu theo dõi chân, nhưng bạn vẫn đang hạn chế nghiêm trọng các nhóm cơ có thể tập luyện. Nói cách khác, thực sự không có bài tập toàn thân nào có thể theo dõi được trong VR, điều này dẫn trở lại vấn đề thiếu khả năng đảm bảo tư thế đúng.
Ngay cả khi bạn có một dây đeo chân, trọng lượng nặng ở phần đầu của kính VR cũng sẽ khiến việc tập luyện trở nên không thực tế nếu không muốn nói là khó chịu. Một dây đeo đầu với khả năng hỗ trợ tốt sẽ giúp thiết bị ổn định hơn, nhưng tôi sẽ nói dối nếu không thừa nhận có những lúc tôi cảm thấy việc tập luyện sẽ dễ dàng hơn nếu tôi bỏ qua thế giới ảo đắm chìm. Căng thẳng ở cổ cũng là một mối lo ngại, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng dây đeo đầu vải tiêu chuẩn của Meta Quest 3.
Cuối cùng, 30 phút chơi game fitness VR sẽ khiến mặt bạn đổ mồ hôi, và do đó, phần đệm mặt (facial interface) bên trong tai nghe cũng ướt đẫm. Điều này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể phát sinh chi phí tiềm ẩn, đó là phải mua một bộ đệm mặt riêng cho các mục đích sử dụng khác ngoài tập thể dục. Cá nhân tôi cũng đang cân nhắc việc mua sắm này, dù tôi không mấy hào hứng với việc phải thay đổi các bộ đệm mặt thường xuyên.
Tương tự với “chi phí ẩn” này, việc mua thêm Dây đeo Active Straps hoặc một giải pháp tương đương từ bên thứ ba dường như là điều cần thiết để bạn không cần phải giữ bộ điều khiển liên tục.
Một số vấn đề này có thể khó để Meta và các nhà sản xuất VR khác khắc phục. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, VR vẫn là một cách khả thi để thực hiện các buổi tập luyện nhẹ nhàng. Có lẽ một ngày nào đó tôi sẽ vượt qua nỗi sợ bị đấm vào mặt và thử những tựa game quyền anh luôn đứng đầu bảng xếp hạng.