Trong bối cảnh ngành công nghiệp game hiện đại đang liên tục đối mặt với những tranh cãi xung quanh mô hình “pay-to-win” (trả tiền để thắng), việc nhìn lại lịch sử hình thành của khái niệm này có thể mang lại những góc nhìn thú vị. Game arcade, những cỗ máy điện tử thùng từng làm mưa làm gió ở các trung tâm giải trí, chính là những người tiên phong trong việc áp dụng cơ chế này. Tuy nhiên, cách mà chúng triển khai lại khác biệt đáng kể so với những gì chúng ta thấy ngày nay. Phải chăng, những “ông tổ” của mô hình pay-to-win đã làm điều đó một cách công bằng và thông minh hơn?
Thiết Kế Game Arcade: Thu Tiền Nhanh Chóng Là Ưu Tiên Hàng Đầu
Game arcade, ngoài mục đích giải trí, còn được thiết kế để thu hút tiền của người chơi một cách hiệu quả nhất có thể. Đây chính là lý do vì sao rất nhiều tựa game arcade sở hữu độ khó cao, hoặc áp dụng các “mẹo vặt” bất ngờ mà người chơi chỉ có thể tránh được nếu đã có kinh nghiệm từ trước.
Máy game thùng Street Fighter II Champion Edition minh họa độ khó cao và cơ chế thu hút tiền của game arcade.
Trên thực tế, các chủ tiệm arcade thường có thể điều chỉnh độ khó của game bằng cách bật/tắt một vài công tắc DIP bên trong máy, nhằm tăng doanh thu. Dĩ nhiên, nếu game quá khó, người chơi sẽ không muốn thử nữa, vì vậy một sự cân bằng hợp lý cần được duy trì.
Sức Mạnh Của “Credit Không Giới Hạn”: Game Arcade Thực Ra Rất Dễ Đánh Bại
Nếu bạn đã từng trải nghiệm game arcade với số lượt chơi không giới hạn (chẳng hạn qua trình giả lập), bạn sẽ nhận ra rằng hầu hết các trò chơi này thực sự không quá dài và khá dễ hoàn thành. Độ khó của chúng chỉ xuất hiện khi số lượt chơi của bạn bị giới hạn bởi tiền xu. Khi yếu tố này bị loại bỏ, sức hấp dẫn của game cũng giảm đi đáng kể.
Tay cầm arcade 8BitDo cho Nintendo Switch, giúp tái hiện trải nghiệm chơi game arcade tại nhà.
Nói cách khác, tiền bạc chính là một loại “mã cheat” trong game arcade, khiến chúng trở thành những tựa game “pay-to-win” đúng nghĩa ngay từ thiết kế. Thuật ngữ này ngày nay thường được gán cho các game miễn phí (free-to-play) hiện đại, nơi người chơi sẵn sàng chi tiêu nhiều tiền hơn sẽ có được những lợi thế đáng kể trong lối chơi so với những người chơi miễn phí hoặc chi ít tiền hơn. Trong các game hiện đại, yếu tố tiền bạc thường được ưu tiên hơn kỹ năng.
Kỹ Năng Là “Chiếc Chìa Khóa Vàng” Vượt Qua Rào Cản Thanh Toán
Điểm khác biệt then chốt là dù là game “pay-to-win”, game arcade lại cho phép kỹ năng thay thế tiền bạc. Những người chơi giỏi nhất có thể hoàn thành một game arcade chỉ với một lần bỏ xu. Đối với một số trò chơi phổ biến như Pac-Man, người chơi trở nên xuất sắc đến mức họ có thể chơi hàng giờ liền chỉ với một xu duy nhất, khiến các tiệm arcade bắt đầu mất doanh thu đáng kể từ những máy này.
Đây là một trong những lý do chính khiến các game đó được sửa đổi để trở nên khó hơn, và là nguyên nhân ra đời của Ms. Pac-Man – một phiên bản sửa đổi (ban đầu không chính thức) của máy game Pac-Man nguyên bản. Bạn sẽ bỏ ra một khoản tiền nhất định ban đầu để học và thành thạo một trò chơi, và sau đó bạn sẽ chi tiêu ít hơn khi kỹ năng của mình tăng lên. Điều này tạo ra động lực rất lớn để người chơi nhanh chóng trở nên giỏi, bởi vì mỗi khi màn hình “game over” xuất hiện, đó là tiền bạc đổ sông đổ biển!
Bài Học Từ Game Arcade Cho Mô Hình Pay-to-Win Hiện Đại
Nguồn gốc của trò chơi điện tử thực chất được xây dựng trên một mô hình pay-to-win. Điều này đã được các công ty như Atari mang đến thế giới giải trí. Mãi về sau, với sự ra đời của các máy console gia đình và game máy tính cá nhân, chúng ta mới phát triển khái niệm mua một trò chơi với giá cố định và sau đó chơi bao nhiêu tùy thích.
Với các game hiện đại tràn ngập microtransaction (giao dịch nhỏ), tiền tệ trong game có thể mua để giành lợi thế và việc tối đa hóa lợi nhuận được nhồi nhét vào mọi ngóc ngách, dường như chúng ta đang mang những khía cạnh tồi tệ nhất của khái niệm này trở lại với sở thích chơi game.
Tuy nhiên, nếu bạn định tạo ra một game theo mô hình pay-to-win, tại sao không lấy những yếu tố tốt nhất từ thiết kế game arcade và cho phép người chơi có kỹ năng tránh phải chi tiền? Điều đó tạo ra cảm giác công bằng hơn nhiều so với thực trạng hiện nay, khi bất kể người chơi giỏi đến đâu, bất cứ ai có thẻ tín dụng cũng có thể dễ dàng vượt qua họ.