Nếu bạn đang có ý định khám phá thế giới Linux, bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng có hàng trăm, nếu không phải là hơn, bản phân phối (distro) để đáp ứng mọi nhu cầu. Tuy nhiên, một số bản phân phối sẽ thân thiện và dễ sử dụng hơn nhiều đối với những người dùng mới bắt đầu.
Mặc dù Linux tự nó chỉ là một hạt nhân (kernel), nhưng các bản phân phối và hệ điều hành sử dụng Linux làm hạt nhân có thể có các môi trường máy tính để bàn (DEs), trình quản lý gói, mô hình phát hành và đối tượng người dùng mục tiêu khác nhau. Mỗi yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến mức độ thân thiện của một bản phân phối với người mới. Một khía cạnh quan trọng khác của một distro có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với người mới là cộng đồng của nó. Một cộng đồng lớn và năng động có thể là một sự trợ giúp đắc lực khi bạn gặp khó khăn khi thử điều gì đó trên Linux.
trithuccongnghe.net tin rằng những bản phân phối Linux dưới đây sẽ phù hợp với hầu hết người dùng mới làm quen với hệ điều hành mạnh mẽ này.
Yếu Tố Cần Cân Nhắc Khi Chọn Một Bản Phân Phối Linux
Khi bắt đầu với Linux, việc lựa chọn bản phân phối phù hợp là rất quan trọng để có trải nghiệm suôn sẻ. Có một số yếu tố bạn nên cân nhắc để đảm bảo bản phân phối đáp ứng tốt nhất nhu cầu của mình.
Môi Trường Máy Tính Để Bàn (Desktop Environment – DE)
Đây là giao diện đồ họa mà bạn tương tác hàng ngày. Các DE phổ biến như Cinnamon, GNOME, KDE Plasma hay Xfce có giao diện và cách hoạt động khác nhau. Người mới thường thích các DE có giao diện quen thuộc, gần giống Windows hoặc macOS.
Trình Quản Lý Gói (Package Manager)
Trình quản lý gói giúp bạn cài đặt, cập nhật và gỡ bỏ phần mềm. Các hệ thống như APT (Debian/Ubuntu), DNF (Fedora) hoặc pacman (Arch Linux) có cách hoạt động riêng. Đối với người mới, các trình quản lý gói đơn giản, dễ sử dụng hoặc các hệ thống gói phổ quát như Flatpak và Snap sẽ là một lợi thế.
Mô Hình Phát Hành Và Độ Ổn Định
Một số bản phân phối có mô hình phát hành “Long-Term Support” (LTS) mang lại sự ổn định lâu dài và ít cập nhật lớn, phù hợp cho người dùng ưu tiên sự tin cậy. Trong khi đó, các bản phân phối “bleeding edge” luôn cập nhật công nghệ mới nhất nhưng có thể tiềm ẩn rủi ro về độ ổn định.
Cộng Đồng Hỗ Trợ
Một cộng đồng người dùng lớn và tích cực là nguồn tài nguyên vô giá. Khi bạn gặp vấn đề, khả năng tìm kiếm câu trả lời trên các diễn đàn, wiki hoặc nhóm cộng đồng sẽ cao hơn, giúp quá trình học hỏi và sử dụng Linux của bạn dễ dàng hơn rất nhiều.
5 Bản Phân Phối Linux Hàng Đầu Dành Cho Người Mới
1. Linux Mint
Linux Mint, thường được mệnh danh là bản phân phối Linux thân thiện nhất với người mới, là lựa chọn tuyệt vời cho những ai đang chuyển đổi từ Windows. Các môi trường máy tính để bàn của nó, bao gồm Cinnamon hàng đầu, cung cấp một giao diện quen thuộc, giúp bạn cảm thấy như ở nhà ngay lập tức. Quá trình cài đặt đơn giản và các tùy chọn dễ hiểu, bao gồm cả các trình điều khiển độc quyền bổ sung và codec đa phương tiện, đảm bảo một khởi đầu suôn sẻ cho hành trình Linux của bạn.
Bản cài đặt mặc định có tất cả các yếu tố cần thiết mà bạn có thể cần ngay khi khởi động, và Trình quản lý phần mềm (Software Manager) cung cấp quyền truy cập vào hàng ngàn ứng dụng. Có hỗ trợ tích hợp cho cả gói DEB và Flatpak, và nếu muốn, bạn cũng có thể bật hỗ trợ Snap.
Mint được xây dựng trên các bản phát hành Hỗ trợ Dài hạn (LTS) của Ubuntu, cung cấp cho bạn sự ổn định vững chắc và thời gian hỗ trợ dài. Hơn nữa, bạn có quyền truy cập vào một cộng đồng lớn và năng động để giúp bạn khi gặp khó khăn.
Lý Do Nên Cân Nhắc Linux Mint
- Đây là một trong những bản phân phối Linux dễ dùng nhất cho người mới bắt đầu.
- Cung cấp trải nghiệm đầy đủ tính năng ngay từ đầu.
Lý Do Linux Mint Có Thể Không Phù Hợp Với Bạn
- Nó không bao gồm các công nghệ Linux tiên tiến nhất (bleeding edge).
- Ít tập trung vào việc hỗ trợ phần cứng cực kỳ mới nhất.
| Tốt nhất cho | – Người dùng chuyển từ Windows. – Người mới Linux tìm kiếm trải nghiệm đầy đủ tính năng ngay từ đầu. |
|---|---|
| Yêu cầu tối thiểu | – 2GB RAM – 20GB dung lượng đĩa trống |
| Liên kết tải xuống | Tải Linux Mint |
Màn hình chia đôi hiển thị giao diện Linux Mint Cinnamon và Windows 11, minh họa sự quen thuộc cho người dùng chuyển đổi.
2. Ubuntu
Ubuntu, được biết đến là bản phân phối Linux phổ biến nhất, là một lựa chọn tuyệt vời cho người mới bắt đầu nhờ có số lượng người dùng khổng lồ và cộng đồng hoạt động tích cực. Hệ thống hỗ trợ rộng lớn này, bao gồm các diễn đàn chính thức, subreddit và Ubuntu Wiki, đảm bảo rằng bạn sẽ luôn tìm thấy sự giúp đỡ khi cần, giúp quá trình chuyển đổi sang Linux của bạn mượt mà hơn.
Mặc dù môi trường máy tính để bàn GNOME của Ubuntu có thể không giống Windows hoặc macOS ngay từ cái nhìn đầu tiên, nhiều thành phần của nó chia sẻ những điểm tương đồng trực quan với cả hai hệ điều hành cạnh tranh. Do đó, sẽ không có một đường cong học tập quá lớn để thích nghi với Ubuntu. Một khi bạn đã quen với quy trình làm việc của nó, nó có thể khá trực quan.
Nhờ phần lớn vào sự phổ biến của mình, Ubuntu có quyền truy cập vào một kho ứng dụng và tiện ích rộng lớn. Bản phân phối này cũng có hỗ trợ phần cứng tuyệt vời, đảm bảo bạn thường không gặp khó khăn trong việc tìm kiếm trình điều khiển cho các thành phần máy tính và thiết bị ngoại vi của mình.
Lý Do Nên Cân Nhắc Ubuntu
- Được hỗ trợ bởi một cộng đồng lớn, và có vô số tài nguyên hữu ích trực tuyến.
- Hỗ trợ phần cứng tuyệt vời và kho ứng dụng phong phú.
Lý Do Ubuntu Có Thể Không Phù Hợp Với Bạn
- Nếu bạn đang tìm kiếm một quy trình làm việc giống Windows hoặc macOS.
- Nếu bạn có phần cứng quá cũ.
| Tốt nhất cho | – Những người tìm kiếm một bản phân phối Linux đáng tin cậy và ổn định. – Người có phần cứng mới hơn. |
|---|---|
| Yêu cầu tối thiểu | – Bộ xử lý lõi kép 2GHz – 4GB RAM – 25GB dung lượng đĩa trống |
| Liên kết tải xuống | Tải Ubuntu |
Máy tính xách tay chạy Ubuntu với cửa sổ Terminal Linux đang mở, thể hiện môi trường phát triển mạnh mẽ.
3. Zorin OS (Core)
Zorin OS là một lựa chọn tuyệt vời khác cho người mới làm quen với Linux, vì nó được thiết kế đặc biệt dành cho đối tượng này. Giao diện mặc định của nó dễ sử dụng và sẽ cảm thấy khá quen thuộc với người dùng Windows. Bạn cũng có thể điều chỉnh giao diện hệ điều hành để cảm thấy thoải mái hơn.
Nó dựa trên các bản phát hành Ubuntu LTS và đi kèm với tất cả các ứng dụng thiết yếu mà hầu hết người dùng máy tính cần. Để có thêm, luôn có trung tâm phần mềm của nền tảng với thiết kế gọn gàng và tối giản. Giống như Linux Mint, Zorin không đẩy các gói Snap theo mặc định và hỗ trợ kho DEB và Flatpak. Nhưng bạn có thể bật hỗ trợ Snap nếu cần.
Một điểm nổi bật khác của Zorin là gói Hỗ trợ Ứng dụng Windows, được xây dựng trên lớp tương thích Wine và ứng dụng Bottles để mang lại trải nghiệm liền mạch khi chạy các chương trình Windows.
Zorin OS tự hào có thiết kế hiện đại và tinh tế, cho thấy các nhà phát triển đã đầu tư đáng kể công sức để làm cho nó đẹp mắt.
Cuối cùng, nếu bạn có phần cứng cũ hơn, bạn có thể chọn Zorin OS Lite, một biến thể sử dụng môi trường máy tính để bàn Xfce. Tuy nhiên, Zorin có kế hoạch ngừng phiên bản Lite với phiên bản 19.
Lý Do Nên Cân Nhắc Zorin OS
- Sẽ cảm thấy rất quen thuộc nếu bạn đến từ Windows.
- Có hỗ trợ ứng dụng Windows tốt.
- Có phiên bản Lite cho phần cứng cũ hơn.
Lý Do Zorin OS Có Thể Không Phù Hợp Với Bạn
- Nếu bạn muốn đào sâu hơn để tùy chỉnh chi tiết.
- Nếu bạn muốn tiếp cận các công nghệ Linux tiên tiến nhất.
| Tốt nhất cho | – Người mới tìm kiếm giao diện quen thuộc. – Những người muốn khả năng tương thích phần mềm tuyệt vời. |
|---|---|
| Yêu cầu tối thiểu | – Bộ xử lý lõi kép 1GHz – 1.5GB RAM – 15GB dung lượng đĩa trống |
| Liên kết tải xuống | Tải Zorin OS (Core) hoặc Lite |
Các bản phân phối Linux đa dạng với linh vật Tux nổi bật trên nền hình nền Windows 11, tượng trưng cho sự chuyển đổi dễ dàng.
4. Pop!_OS
Phổ biến trong giới sáng tạo, nhà phát triển và game thủ, Pop!_OS là một bản phân phối Linux dựa trên Ubuntu. Một trong những điểm nổi bật lớn nhất của nó là hỗ trợ phần cứng vượt trội, đặc biệt cho card đồ họa NVIDIA. Nó cung cấp một ảnh ISO chuyên dụng với các trình điều khiển NVIDIA tích hợp, mang lại cấu hình liền mạch để bạn tận hưởng card đồ họa rời của mình.
Nó sử dụng một phiên bản GNOME tùy chỉnh rất nhiều, trông tinh tế và không gây phân tâm. Nếu bạn đang tìm kiếm một bản phân phối hiện đại và hấp dẫn về mặt hình ảnh, Pop!_OS sẽ không làm bạn thất vọng.
Giống như các đề xuất dựa trên Ubuntu khác của trithuccongnghe.net, nó hỗ trợ các gói “.deb” và Flatpak, đồng thời đóng gói một trung tâm phần mềm vững chắc. Cũng không có hỗ trợ Snap theo mặc định, nhưng bạn có thể bật nếu muốn.
Một tính năng khác mà người mới Linux sẽ đánh giá cao là việc tạo phân vùng phục hồi theo mặc định trong quá trình cài đặt hệ điều hành. Vì vậy, nếu không may bạn làm hỏng bản cài đặt Pop!_OS của mình, bạn có thể khôi phục nó về trạng thái ban đầu bằng cách sử dụng chức năng phục hồi.
Lý Do Nên Cân Nhắc Pop!_OS
- Có hỗ trợ tích hợp cho trình điều khiển NVIDIA và đồ họa hybrid.
- Có thiết kế tinh tế và quy trình làm việc đa nhiệm hiệu quả.
Lý Do Pop!_OS Có Thể Không Phù Hợp Với Bạn
- Nó không cung cấp công cụ dual-booting liền mạch như Ubuntu cho người mới.
- Nếu bạn sở hữu PC cấu hình thấp hoặc phần cứng cũ hơn.
| Tốt nhất cho | – Những người coi trọng khả năng đa nhiệm hiệu quả. – Game thủ và lập trình viên. |
|---|---|
| Yêu cầu tối thiểu | – Bộ xử lý 64-bit – 4GB RAM – 16GB dung lượng đĩa trống |
| Liên kết tải xuống | Tải Pop!_OS |
Linh vật Linux Tux trong một chiếc hộp, cùng với các biểu tượng gói phần mềm và logo Ubuntu ở hậu cảnh, minh họa hệ sinh thái Pop!_OS.
5. Fedora
Không giống như các đề xuất khác của trithuccongnghe.net, Fedora không dựa trên bất kỳ bản phân phối nào khác và là một hệ thống độc lập. Nó luôn đi đầu trong sự phát triển của Linux bằng cách tích hợp các phiên bản phần mềm ổn định mới nhất. Vì vậy, nếu bạn là người muốn thử những cái mới nhất mà không ảnh hưởng đến sự ổn định, Fedora là một lựa chọn tuyệt vời.
Mặc dù bản phát hành Workstation hàng đầu của Fedora sử dụng môi trường máy tính để bàn GNOME, nhưng nó cung cấp nhiều “spin” khác nhau sử dụng các môi trường máy tính để bàn phổ biến khác, bao gồm KDE Plasma, Cinnamon và Xfce. Đối với hầu hết người mới bắt đầu, trithuccongnghe.net khuyên bạn nên bắt đầu với Cinnamon spin. Nó sẽ cảm thấy quen thuộc hơn, đặc biệt nếu bạn đến từ Windows. Tuy nhiên, nếu bạn không ngại học hỏi một chút, GNOME là một lựa chọn tuyệt vời.
Nó cũng có một kho phần mềm rộng lớn và được duy trì tốt. Hơn nữa, bạn sẽ có quyền truy cập vào một cộng đồng lớn để giúp bạn khi cần. Hãy nhớ rằng, không giống như Debian/Ubuntu và nhiều dẫn xuất của chúng, Fedora sử dụng định dạng gói RPM và trình quản lý gói DNF. Bạn cũng nhận được hỗ trợ cho trình quản lý gói ứng dụng Flatpak.
Lý Do Nên Cân Nhắc Fedora
- Nó khá ổn định mặc dù cung cấp phần mềm Linux mới nhất.
- Cung cấp các tính năng bảo mật mạnh mẽ.
Lý Do Fedora Có Thể Không Phù Hợp Với Bạn
- Nó có vòng đời hỗ trợ ngắn hơn so với các bản phân phối khác; các nâng cấp lớn diễn ra thường xuyên hơn.
- Bạn có thể gặp phải những trục trặc nhỏ vì nó đi đầu trong phát triển.
| Tốt nhất cho | – Người dùng sớm và những người đam mê công nghệ. – Nhà phát triển và lập trình viên. |
|---|---|
| Yêu cầu tối thiểu | – Bộ xử lý lõi kép 2GHz – 2GB RAM – 15GB dung lượng đĩa trống |
| Liên kết tải xuống | Tải Fedora với GNOME hoặc Cinnamon |
Màn hình máy tính xách tay hiển thị Fedora Linux 42 với cửa sổ terminal đang mở, thể hiện tính năng hiện đại và ổn định.
Lựa Chọn Bản Phân Phối Linux Nào Phù Hợp Với Bạn?
Nhờ một lựa chọn tuyệt vời các bản phân phối Linux nhắm mục tiêu đến người mới hoặc nói chung là dễ sử dụng hơn, người mới bắt đầu có nhiều lựa chọn. Bạn có thể chọn một bản phân phối với giao diện quen thuộc với hệ điều hành bạn đang sử dụng hoặc chọn một cái gì đó thách thức bạn vượt ra khỏi vùng an toàn của mình.
Đối với hầu hết người mới Linux chuyển từ Windows, Linux Mint và Zorin OS là hai lựa chọn tuyệt vời. Cả hai đều cung cấp bố cục quen thuộc và sẵn sàng cho các tác vụ hàng ngày ngay khi khởi động. Game thủ sẽ đánh giá cao Pop!_OS và các ảnh ISO dành riêng cho NVIDIA để cài đặt và hỗ trợ trình điều khiển liền mạch. Ubuntu là một bản phân phối cân bằng tốt, biến nó thành một lựa chọn tuyệt vời cho dù bạn chỉ cần một cái gì đó cho các tác vụ hàng ngày hay muốn một bản phân phối để chơi game hoặc lập trình. Cộng đồng mạnh mẽ của nó chắc chắn là một điểm cộng.
Fedora là lý tưởng nếu bạn muốn trải nghiệm những cái mới nhất trong phát triển Linux và thoải mái với chu kỳ phát hành nhanh hơn.
Nếu bạn vẫn không chắc chắn, tại sao không thử các bản phân phối Linux này trước khi cài đặt chúng? Có nhiều cách để trải nghiệm Linux, bao gồm chạy một bản phân phối trong máy ảo.
Thanh công cụ bên hông trên màn hình máy tính xách tay Ubuntu, đại diện cho giao diện người dùng thân thiện của Linux.
Hướng Dẫn Bắt Đầu Với Linux
Sau khi bạn đã chốt được một bản phân phối Linux, bạn có thể tải xuống ảnh ISO của nó bằng cách sử dụng các liên kết đã chia sẻ. Bạn sẽ sử dụng ISO này để tạo một ổ USB có khả năng khởi động để tiếp tục với quá trình cài đặt. Một số công cụ có sẵn cho mục đích này, và một số bản phân phối thậm chí còn cung cấp các công cụ chuyên dụng của riêng chúng. Tuy nhiên, Rufus và balenaEtcher là hai lựa chọn vững chắc sẽ không làm bạn thất vọng. Bạn có thể sử dụng Rufus trên Windows, trong khi Etcher phù hợp cho tất cả các hệ điều hành phổ biến. Ventoy là một công cụ tiện dụng khác để tạo ổ USB có khả năng khởi động. Nó cho phép bạn sao chép nhiều ISO tùy thích.
Trước khi cài đặt bản phân phối Linux đã chọn, điều cần thiết là sao lưu bất kỳ tệp quan trọng nào từ hệ điều hành hiện có của bạn. Sau khi bạn đã sao lưu máy tính của mình, đã đến lúc cắm ổ USB có khả năng khởi động và bắt đầu cài đặt. Hướng dẫn cài đặt Linux của chúng tôi chắc chắn sẽ hữu ích trong hành trình của bạn.