Chiếc tay cầm Nintendo 64 (N64) đã cũ kỹ của tôi có một cần analog bị hỏng gần 30 năm nay. Mặc dù không có ý định chơi game N64 mỗi ngày, nhưng thỉnh thoảng tôi vẫn muốn được sống lại ký ức tuổi thơ. Vì vậy, tôi đã dành thời gian để thay thế joystick của tay cầm N64 bằng một loại bền hơn, và hóa ra đây là một trong những lần sửa chữa dễ dàng nhất mà tôi từng thực hiện. Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết về lý do cần analog N64 dễ hỏng, các lựa chọn thay thế hiện có, và hướng dẫn từng bước để bạn có thể tự mình “hồi sinh” chiếc tay cầm yêu quý.
Tại Sao Joystick Nintendo 64 Lại Dễ Hỏng Đến Vậy?
Cần analog của các tay cầm hiện đại thường gặp phải tình trạng “drift” (lệch cảm biến) hoặc vùng chết (dead zone) khi chúng bị mòn. Những vấn đề này không phải lúc nào cũng dễ nhận thấy ngay lập tức – joystick có thể trông bình thường, cảm giác mượt mà, nhưng tình trạng drift sẽ trở nên rõ ràng và gây khó chịu khi bạn chơi game.
Tuy nhiên, cần analog của Nintendo 64 lại khá khác biệt so với các loại hiện đại, và chúng hỏng theo một cách hoàn toàn khác, dễ nhận thấy hơn về mặt vật lý. Khi sử dụng, chúng dần trở nên lỏng lẻo, tạo cảm giác như có cát hoặc hạt nhỏ bên trong, và mất khả năng tự động quay về vị trí trung tâm, khiến cần gạt bị “lắc lư” vô định. Nguyên nhân chính là do cụm joystick của N64 chứa các bánh răng và các bộ phận chuyển động bằng nhựa, chúng sẽ dần bị mòn và biến thành bụi theo thời gian.
Hình ảnh tay cầm N64 với cần analog bị hỏng nặng, minh họa tình trạng mòn của joystick gốc
Vấn đề joystick N64 bị hỏng là một sự cố phổ biến từ ngày xưa, và hầu hết mọi người đều chấp nhận điều đó. Thật không may, sau vài thập kỷ, nhựa có xu hướng trở nên giòn và dễ vỡ, nên giờ đây bạn không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thay thế những chiếc joystick cũ kỹ bị hỏng này. Lần cuối cùng tôi sử dụng tay cầm N64 cũ của mình, khoảng ba năm trước, tôi có thể cảm nhận rõ ràng cần analog đang vỡ vụn dưới ngón cái. Chỉ mất khoảng 10 phút để từ trạng thái “cái này hỏng rồi” chuyển sang “ô, Banjo không di chuyển nữa, có lẽ tay cầm thực sự hỏng rồi.”
Dù vậy, tôi đã mua một cần analog thay thế “kiểu GameCube” vì nó đang giảm giá. Sau này nghĩ lại, có lẽ tôi nên bỏ thêm vài đô la để mua loại cần Hall-effect từ các thương hiệu như 8BitDo hoặc Hyperkin, vì chúng có thể bền hơn loại tôi đã mua. Nhưng đây chỉ là một hành trình hoài niệm đơn thuần. Tôi không định chơi Nintendo 64 mỗi ngày, vì vậy lợi ích lâu dài của Hall-effect không quá quan trọng.
Joystick thay thế kiểu GameCube cho tay cầm Nintendo 64
Các joystick thay thế kiểu GameCube thường được đánh giá cao về độ bền so với cần analog N64 gốc, mặc dù chúng có thể có phạm vi chuyển động hẹp hơn, điều này đôi khi có thể nhận thấy trong một số trò chơi nhất định, ảnh hưởng đến độ chính xác trong một số thao tác.
Hướng Dẫn Thay Thế Joystick N64: Đơn Giản Hơn Bạn Tưởng
Đây không phải lần đầu tiên tôi sửa chữa các thiết bị chơi game. Tôi đã từng thực hiện những sửa chữa cơ bản cho Joy-Cons của Nintendo Switch, tay cầm PS4, Game Boy và các thiết bị chơi game cũ khác. Vì vậy, tay cầm N64 không làm tôi cảm thấy lo ngại. Những tay cầm game cũ này rất đơn giản – thường chỉ là một bảng mạch và một vài nút nhựa. Không cần phải lo lắng về việc làm hỏng pin hay đứt cáp ribbon mỏng manh; chỉ cần đảm bảo không có bộ phận nhỏ nào bị rơi vào thảm.
Tôi đã mở tay cầm N64 mà không cần hướng dẫn. Đúng như dự đoán, quá trình này rất dễ dàng. Sau khi tháo bảy con vít ở mặt sau tay cầm, cộng thêm hai con vít ẩn trong khe cắm mở rộng, phần vỏ sau của tay cầm đã được tháo ra. Sau đó, tôi gỡ bỏ màng và bảng mạch phụ cho nút Z, rút phích cắm của chiếc joystick 30 năm tuổi, tháo thêm vài con vít nữa, và kéo joystick ra khỏi khung.
Việc lắp ráp lại thường là phần khó chịu nhất trong quá trình sửa chữa tay cầm game, ít nhất là theo kinh nghiệm của tôi. Chẳng hạn, việc thay thế cần analog trong một chiếc Joy-Con rất dễ dàng, nhưng việc sắp xếp tất cả các bộ phận nhỏ (đặc biệt là các nút vai và nút mặt) để chúng khớp vào vị trí trong khi bạn loay hoay lắp ráp lại mọi thứ là một công việc khá tỉ mỉ. Tay cầm N64 lại mang đến sự dễ chịu trong tính đơn giản của nó. Tôi chỉ cần đặt joystick mới vào, vặn chặt các vít, kết nối nó với bảng mạch chính, đặt lại màng nút Z vào vị trí, và vặn chặt vỏ nhựa lại. Toàn bộ quá trình chỉ mất khoảng một phút.
Nhân tiện, nếu chiếc joystick mới của tôi trông hơi cũ kỹ, đó là vì tôi đã mua nó một thời gian rồi và để trong ngăn kéo mà không có hộp. Tôi không chắc tại sao mình lại đối xử tệ với nó như vậy, nhưng thôi kệ.
Trải Nghiệm Với Joystick Thay Thế Kiểu GameCube: Có Đáng Giá?
Như tôi đã đề cập trước đó, tôi đã mua một cần analog “kiểu GameCube” vì nó đang giảm giá. Về việc nó so với joystick gốc như thế nào – thành thật mà nói, tôi không chắc chắn 100%. Cần analog của cả hai tay cầm N64 của tôi đều đã hỏng từ những năm 90. Tôi không biết chính xác độ nhạy hoặc độ cứng của cần analog gốc là như thế nào. Trong tâm trí tôi, joystick N64 vốn dĩ đã có cảm giác cát sạn và lỏng lẻo.
Tuy nhiên, tôi nhận thấy rằng việc thực hiện các chuyển động tinh tế với cần analog kiểu GameCube khá khó trong một số trò chơi. Goldeneye là một ví dụ điển hình. Tâm ngắm trong game nhảy lung tung trên màn hình khi tôi cố gắng điều chỉnh nhỏ, khiến việc ngắm bắn trở nên khó khăn hơn mức cần thiết. Nhà sản xuất cho biết các cần analog kiểu GameCube này có “độ nhạy cao”; một đặc điểm mà một số khách hàng phàn nàn trong các đánh giá trên Amazon. Tôi không chắc liệu độ nhạy bổ sung này là do thiết kế hay cấu tạo của cần GameCube. Cần analog N64 gốc cao và mảnh, vì vậy nó có phạm vi chuyển động rộng hơn một cách tự nhiên so với cần GameCube. Hơn nữa, cần analog gốc của Nintendo sử dụng hệ thống quang học, có thể mang lại độ chính xác cao hơn so với các cần analog dựa trên biến trở. Chỉ cần nhìn vào tất cả những bộ phận phức tạp trong ảnh của chiếc joystick gốc – nó có một lò xo, một bộ phận xoay lơ lửng kỳ lạ – tôi sẽ dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu nó nếu nó không đầy bụi nhựa bẩn thỉu.
Tay cầm Nintendo 64 đã được thay thế cần analog mới, sẵn sàng cho trải nghiệm chơi game
Nhưng tôi thà có một cần analog quá nhạy còn hơn một chiếc cần cũ kỹ 30 năm tuổi bị hỏng. Và tôi không thực sự có kế hoạch chơi N64 mỗi ngày, tôi chỉ muốn vài giờ hoài niệm. Chiếc cần thay thế giá 12 đô la đã hoàn thành vai trò của nó. (Đây cũng là lý do tại sao tôi không bận tâm đến việc vệ sinh tay cầm, nếu bạn thắc mắc.)
Một số công ty có bán cần analog quang học N64 thay thế. Những chiếc cần này được cho là mang lại trải nghiệm trung thực hơn so với loại kiểu GameCube hoặc Hall Effect. Nhưng một “trải nghiệm trung thực” trong trường hợp này lại là phù du. Các đánh giá cho thấy rằng các cần quang học thay thế này cũng hỏng nhanh như bản gốc. Chúng cũng đắt hơn các cần GameCube, và tôi không sẵn lòng trả thêm tiền cho loại tính chân thực này.
Hình ảnh joystick quang học thay thế cho tay cầm N64, mang lại cảm giác chơi game nguyên bản
Dù bạn muốn giữ trải nghiệm joystick quang học nguyên bản hay tìm kiếm một lựa chọn bền hơn với kiểu GameCube hoặc Hall Effect, việc thay thế joystick cho tay cầm Nintendo 64 là một giải pháp thiết thực để kéo dài tuổi thọ của thiết bị chơi game cổ điển.
Việc tự mình thay thế joystick cho tay cầm Nintendo 64 là một trải nghiệm đáng giá, không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn mang lại cảm giác thỏa mãn khi tự tay phục hồi một món đồ công nghệ đầy kỷ niệm. Với sự đa dạng của các loại joystick thay thế trên thị trường, bạn có thể lựa chọn dựa trên nhu cầu về độ bền, cảm giác chơi game và ngân sách. Dù chọn loại nào, việc hồi sinh chiếc tay cầm N64 cũ kỹ chắc chắn sẽ mang lại những giờ phút giải trí và hoài niệm vô giá.
Bạn đã từng tự sửa chữa tay cầm N64 của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và loại joystick thay thế bạn đã dùng trong phần bình luận bên dưới nhé!