Kể từ khi Street Fighter II lần đầu tiên xuất hiện tại các arcade vào năm 1991, các thao tác chiêu thức (motion inputs) đã trở thành một yếu tố định danh không thể thiếu của thể loại game đối kháng. Mặc dù không phải ai cũng yêu thích sự phức tạp của chúng – thậm chí nhiều người còn quay lưng với thể loại này vì lý do đó – nhưng vẫn có những nguyên nhân sâu xa khiến motion inputs tồn tại bền bỉ cho đến ngày nay. Chúng không chỉ đơn thuần là những chuỗi nút bấm, mà còn là một phần quan trọng trong việc định hình trải nghiệm và cân bằng gameplay, góp phần tạo nên chiều sâu và sự hấp dẫn đặc trưng mà ít thể loại game nào có được. Với tư cách là chuyên gia tại trithuccongnghe.net, chúng tôi sẽ đi sâu vào phân tích những tranh cãi xung quanh motion inputs, vai trò cốt lõi của chúng trong thiết kế game và xu hướng phát triển mới nhằm mang lại trải nghiệm dễ tiếp cận hơn cho cộng đồng game thủ Việt Nam.
Thao Tác Chiêu Thức: Vì Sao Lại Gây Tranh Cãi?
Nếu bạn đã từng thử qua một tựa game đối kháng truyền thống, chắc chắn bạn đã quen thuộc với khái niệm motion inputs. Đây là những lệnh điều khiển yêu cầu người chơi thực hiện một chuỗi các thao tác định hướng liên tiếp để thực hiện một đòn tấn công cụ thể. Ví dụ điển hình là lệnh “quarter circle forward” (xoay 1/4 vòng về phía trước) mà fan của Street Fighter chắc chắn sẽ nhận ra là bước khởi đầu cho chiêu “Hadouken” của Ryu và Ken, yêu cầu nhấn “xuống” và đẩy cần điều khiển hoặc D-pad 90° sang phải.
Các thao tác chiêu thức có độ phức tạp đa dạng. Chiêu Hadouken trong Street Fighter II nổi tiếng là một động tác đơn giản, chỉ yêu cầu người chơi thực hiện một quarter circle forward và nhấn nút “đấm”. Tuy nhiên, mỗi bộ chiêu thức của nhân vật trong game đối kháng đều có sự pha trộn giữa các lệnh đơn giản và những chuỗi input dài, khó thực hiện. Một số đòn tấn công đòi hỏi bạn phải thực hiện nhiều quarter circle và nhấn nút liên tiếp thật nhanh. Những chiêu khác lại liên quan đến các motion inputs phức tạp hơn như half-circle (xoay 180°), charge motions (giữ một hướng trước khi nhanh chóng nhấn hướng ngược lại), hoặc dragon punch (DP) motions (bắt đầu bằng một hướng trái hoặc phải trước khi nhấn xuống theo chuyển động hình chữ Z).
Bảng hiển thị các thao tác chiêu thức phức tạp của nhân vật Geese Howard trong The King of Fighters 2002 Ultimate Match
Hầu hết các motion inputs tự thân không quá khó để thực hiện, nhưng thách thức thực sự nằm ở việc thực hiện chúng dưới áp lực. Mọi thứ trở nên phức tạp khi bạn phải thực hiện hoàn hảo nhiều motion liên tiếp để ra chiêu trong lúc giao tranh với đối thủ. Việc chần chừ sẽ khiến bạn dễ bị tấn công, buộc bạn phải hoàn thành các inputs nhanh nhất có thể. Điều này có vẻ không quá khó đối với những fan game đối kháng lâu năm đã thành thạo các inputs này, nhưng người chơi thiếu kinh nghiệm có thể sẽ lúng túng liên tục với những motion phức tạp hơn.
Đây là điểm khác biệt giữa motion inputs và các sơ đồ điều khiển game khác. Trái ngược với các điều khiển đơn giản và trực quan trong các thể loại khác, motion inputs đòi hỏi sự luyện tập để hiểu đúng cách. Nếu bạn muốn học sâu hơn ngoài những kiến thức cơ bản về bộ chiêu thức của một nhân vật, bạn cần dành thời gian ghi nhớ và luyện tập các motion khó cùng các inputs chính xác. Việc học motion inputs có thể tốn rất nhiều thời gian, và đây là một phần lớn lý do tại sao nhiều người chơi gặp khó khăn khi tiếp cận game đối kháng.
Tình hình càng không mấy khả quan khi một số game đối kháng như Tekken 7 và The King of Fighters XV có dàn nhân vật khổng lồ với hơn 50 võ sĩ có thể chơi được, trong đó một số nhân vật Tekken sở hữu hơn 100 lệnh và chuỗi tấn công độc đáo. Bạn chắc chắn không bị ép phải học cách chơi mọi nhân vật, nhưng ngay cả việc tìm hiểu xem nên bắt đầu từ đâu cũng có thể gây choáng ngợp cho người chơi lần đầu.
Dàn nhân vật khổng lồ của game đối kháng The King of Fighters XV
Các thao tác chiêu thức cuối cùng sẽ trở nên ít đáng sợ hơn khi bạn đã quen với chúng, nhưng chúng chỉ là khởi đầu cho sự phức tạp của thể loại game đối kháng. Không chỉ dừng lại ở việc biết cách thực hiện motion inputs; bạn còn cần học khi nào nên sử dụng các đòn tấn công này, khi nào nên đỡ đòn, cách đọc đối thủ và tận dụng các cơ chế khác để chơi ở cấp độ cao. Nếu muốn chuyên sâu hơn nữa, hãy nghiên cứu dữ liệu frame (frame data) của nhân vật để tìm ra điểm mạnh và điểm yếu của từng chiêu thức riêng lẻ.
Game đối kháng vốn đã phức tạp, đó là lý do tại sao một số người chơi coi motion inputs là một rào cản không cần thiết đối với người mới. Các dòng game đối kháng thân thiện với người mới như Mortal Kombat và Super Smash Bros. đã chứng minh rằng game đối kháng vẫn có thể mang lại cơ chế sâu sắc và lối chơi thỏa mãn với các input được đơn giản hóa đáng kể.
Bất chấp những vấn đề này, các motion inputs truyền thống vẫn được sử dụng rộng rãi trong các dòng game đối kháng nổi tiếng như Street Fighter và Tekken. Điều này khó có thể thay đổi sớm, vì nhiều fan game đối kháng (bao gồm cả tôi) thực sự thích chơi với các motion inputs phức tạp. Chúng có vẻ khó hiểu và phức tạp một cách không cần thiết, nhưng có một vài lý do khiến người hâm mộ game đối kháng đã yêu thích motion inputs.
Thử Thách Cố Hữu và Giá Trị Cốt Lõi Của Motion Inputs
Như đã đề cập trước đó, một số motion inputs khó thực hiện hơn những cái khác, nhưng đó là một phần quan trọng trong thiết kế của thể loại này. Game đối kháng thường sử dụng các mức độ phức tạp input khác nhau như một phương tiện tinh tế để cân bằng bộ chiêu thức của mỗi nhân vật. Các đòn tấn công cận chiến và đạn cơ bản nhanh và dễ thực hiện nhưng thường gây sát thương nhỏ. Các đòn mạnh hơn thường đi kèm với một hạn chế, chẳng hạn như thời gian khởi động chậm, phụ thuộc vào một thanh năng lượng có thể tiêu hao, hoặc một motion input dài và phức tạp hơn.
Hãy lấy Potemkin từ Guilty Gear Strive làm ví dụ. Một số đòn tấn công nhanh nhất của anh ta là cú đấm nhảy “Mega Fist” và đòn tấn công tầm xa “Slide Head”, cả hai đều được thực hiện chỉ bằng một quarter circle forward đơn giản và một lần nhấn nút. Tuy nhiên, các đòn tấn công này được cân bằng bởi thực tế là chúng dễ bị lộ bài, dễ bị đỡ và gây sát thương khá thấp.
Hãy so sánh điều đó với chiêu thức đặc trưng của anh ta, “Potemkin Buster,” yêu cầu bạn thực hiện chuyển động half-circle vào một input hướng và một lần nhấn nút. Thực hiện thành công và trúng đòn sẽ dẫn đến một cú “command grab” tàn phá có thể xóa sổ thanh máu của đối thủ chỉ trong ba đòn.
Khoảnh khắc chiến đấu mãn nhãn của Steve Fox và Marshall Law trong Tekken 8
Nếu Potemkin Buster hoặc các chiêu thức gây sát thương tương tự có thể được thực hiện chỉ bằng một lần nhấn nút, hầu hết người chơi sẽ không ngần ngại spam nó trong mọi trận đấu. Sẽ không có động lực để sử dụng các chiêu khác hoặc thậm chí các nhân vật khác, dẫn đến một trải nghiệm mất cân bằng nghiêm trọng (và thực sự nhàm chán).
May mắn thay, Guilty Gear Strive và hầu hết các game đối kháng khác đều thiết kế nhân vật của họ xoay quanh những giới hạn của motion inputs. Các đòn tấn công dài hơn có biên độ lỗi lớn hơn, nhưng việc thực hiện thành công chúng sẽ được thưởng bằng một kết quả mạnh mẽ. Do thời gian cần để nhập lệnh, bạn sẽ không phải lúc nào cũng có cơ hội để thực hiện các chiêu thức này, buộc bạn cũng phải sử dụng các đòn tấn công yếu hơn với thời gian khởi động nhanh hơn hoặc inputs đơn giản hơn. Thiết kế này cho phép các nhân vật game đối kháng sở hữu cả những đòn tấn công cực kỳ mạnh mẽ mà không làm cho phần còn lại của bộ chiêu thức của họ trở nên lỗi thời.
Motion inputs cũng cho phép các nhân vật game đối kháng sở hữu các danh sách chiêu thức phong phú và đa dạng. Một nút duy nhất có thể được sử dụng cho nhiều đòn tấn công riêng biệt dựa trên các input hướng tương ứng. Tương tự, cùng một chuyển động định hướng có thể được sử dụng cho các đòn tấn công khác nhau, tùy thuộc vào các lần nhấn nút tiếp theo.
Ngay cả khi bạn bỏ qua tác động của chúng đến việc cân bằng game và sự đa dạng của nhân vật, motion inputs vẫn rất thỏa mãn khi thực hiện được. Khi bạn đang vội vàng thực hiện một chiêu thức phức tạp trong một trận đấu, việc tung đòn trúng đích mang lại cảm giác vô cùng xứng đáng. Input càng khó thực hiện, cảm giác càng “phê” hơn khi bạn không mắc lỗi giữa trận chiến.
Cũng cần lưu ý rằng motion inputs được chuẩn hóa hơn nhiều so với những gì mọi người nhận ra. Đại đa số các game đối kháng 2D đều vay mượn motion inputs và toàn bộ nguyên mẫu nhân vật từ series Street Fighter và The King of Fighters. Nếu bạn bắt đầu chơi nhiều game đối kháng khác nhau hoặc thậm chí gắn bó với cùng một series, bạn sẽ thấy rằng các inputs bạn học được từ một game có thể được sử dụng trong nhiều game khác. Theo cách này, motion inputs khiến game đối kháng trở nên dễ tiếp cận hơn nếu bạn có thể vượt qua rào cản học hỏi ban đầu.
Hơn hết, motion inputs mang lại một cảm giác “tactile” (chân thực) mà các sơ đồ điều khiển khác không thể tái tạo. Việc các ngón tay của bạn cuống cuồng khi bạn tung ra một loạt các quả cầu lửa hoặc chuẩn bị cho một cú đánh chí mạng giúp bạn cảm thấy gắn kết hơn nhiều vào trò chơi so với việc chỉ nhấn cùng một nút lặp đi lặp lại. Nó cũng làm cho quá trình thử nghiệm và sai sót khi học các inputs này trở nên thú vị hơn nhiều, ngay cả khi một số trò chơi cực kỳ khó để thành thạo.
Tương Lai Dễ Tiếp Cận Hơn Cho Game Đối Kháng
Game đối kháng từ trước đến nay nổi tiếng là không thân thiện với người chơi mới, nhưng các bản phát hành gần đây đang nỗ lực thay đổi điều đó. Cùng với việc tập trung lại vào việc cung cấp nội dung chơi đơn đáng kể và các hướng dẫn chi tiết cho người mới, các game đối kháng hiện đại đã bắt đầu sử dụng một giải pháp thay thế thân thiện với người mới cho các motion inputs truyền thống.
Các nhân vật nổi bật trong tựa game Street Fighter 6
Các điều khiển thân thiện với người mới không phải là điều gì mới mẻ đối với game đối kháng, nhưng chúng trong quá khứ thường không mấy hữu ích. Ultimate Marvel vs. Capcom 3 và Guilty Gear Xrd Rev 2 đều có chế độ điều khiển “simple” hoặc “stylish” cho phép người chơi thực hiện các chuỗi tấn công đẹp mắt chỉ bằng cách nhấn các nút tấn công. Mặc dù dễ sử dụng hơn, các chế độ này cũng hạn chế bạn sử dụng một số chiêu thức hoặc thực hiện các combo phức tạp. Về cơ bản, các chế độ này đặt ra một rào cản cho người chơi và cuối cùng không đáng để sử dụng trừ khi bạn chưa bao giờ chạm vào một game đối kháng trước đây.
May mắn thay, một số game gần đây như Street Fighter 6 và Fatal Fury: City of the Wolves đã tinh chỉnh ý tưởng này với các điều khiển “modern”. Cũng như các điều khiển “simple” trong các tựa game cũ hơn, điều khiển “modern” là một lựa chọn thân thiện với người mới thay thế cho motion inputs, nhưng chúng không quá hạn chế. Thay vì loại bỏ motion inputs hoàn toàn, nhiều inputs đã được đơn giản hóa để dễ và nhanh hơn khi thực hiện.
Bảng so sánh chi tiết giữa chế độ điều khiển Cổ điển và Hiện đại trong Street Fighter 6
Các chế độ điều khiển hiện đại không phải là một giải pháp hoàn hảo, vì chúng cũng cho phép các đòn tấn công mạnh mẽ như command grabs của Zangief trong Street Fighter 6 được thực hiện nhanh hơn nhiều. Để cân bằng điều này, chế độ này cũng loại bỏ một số chiêu thức của mỗi nhân vật, mặc dù vẫn có đủ các tùy chọn để đảm bảo mỗi nhân vật có sự linh hoạt trong lối chơi khi sử dụng điều khiển hiện đại.
Tương tự, các phiên bản gần đây trong các dòng game đối kháng nổi tiếng khó nhằn đã hợp lý hóa bộ chiêu thức của nhân vật và đơn giản hóa các inputs của họ. Các nhân vật “gimmicky” nhất của Guilty Gear, như Ramlethal với hai thanh đại kiếm và Jack-O chuyên về phòng thủ kiểu tower-defense, đã được hợp lý hóa cơ chế độc đáo của họ trong Guilty Gear Strive. Những nhân vật này ban đầu có lối chơi khác biệt hoàn toàn so với phần còn lại của dàn nhân vật Guilty Gear, nhưng bộ chiêu thức hiện tại của họ trong Strive cảm thấy gần gũi hơn nhiều với phần còn lại của dàn nhân vật game.
The King of Fighters đã chỉnh sửa nhiều input di chuyển khó nhất của họ để dễ thực hiện hơn trong KOF XIV và XV. Tuy nhiên, những game này vẫn giữ một số truyền thống của series bằng cách giữ lại “pretzel motion” ác mộng của “Raging Storm” của Geese Howard và sự phức tạp chóng mặt trong danh sách chiêu thức độc đáo của Ángel.
Nếu motion inputs đã từng khiến bạn ngần ngại thử game đối kháng trong quá khứ, thì đây chính là thời điểm tốt nhất để cho thể loại này một cơ hội thứ hai. Game đối kháng đang dễ tiếp cận hơn bao giờ hết, và ngay cả những series “hardcore” nhất cũng đang dần nới lỏng hơn.
Tuy nhiên, chúng tôi vẫn khuyến nghị bạn nên thử chơi với sơ đồ điều khiển cổ điển (classic control scheme). Ban đầu có thể cảm thấy đáng sợ, nhưng đó dễ dàng là cách chơi thú vị nhất nếu bạn sẵn sàng bỏ công sức luyện tập.
Kết luận
Motion inputs đã và đang là một phần không thể tách rời của game đối kháng truyền thống, mang lại chiều sâu chiến thuật, góp phần cân bằng nhân vật và tạo nên cảm giác thỏa mãn tột độ khi người chơi làm chủ được các chiêu thức phức tạp. Mặc dù chúng từng là rào cản lớn đối với người chơi mới, nhưng với những cải tiến đáng kể về cơ chế điều khiển hiện đại và các hướng dẫn chi tiết, thể loại game đối kháng đang ngày càng trở nên thân thiện và dễ tiếp cận hơn.
Dù bạn là một tân binh muốn khám phá thế giới game đối kháng hay một cựu binh muốn tìm lại cảm giác thử thách, trithuccongnghe.net tin rằng giờ đây là lúc hoàn hảo để bạn bắt đầu hoặc trở lại với những trận đấu đỉnh cao. Hãy thử cả hai kiểu điều khiển – cổ điển và hiện đại – để tìm ra phong cách phù hợp nhất với mình.
Bạn nghĩ sao về motion inputs trong game đối kháng? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và quan điểm của bạn trong phần bình luận dưới đây!
