Một sinh viên đại học đam mê trò chơi điện tử dường như không phải là khởi nguồn cho một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp máy tính. Tuy nhiên, chính Linus Torvalds đã biến trải nghiệm đó thành một bước ngoặt lịch sử. Quyết định tưởng chừng nhỏ bé của ông đã đặt nền móng cho khả năng tương thích và sự phát triển vượt bậc của Linux, biến nó thành một trong những hệ điều hành quan trọng nhất thế giới.
Nguồn gốc Linux gắn liền với “Prince of Persia”
Vào đầu năm 1991, Linus Torvalds, khi ấy là sinh viên tại Đại học Helsinki, Phần Lan, đã mua một chiếc máy tính PC 386 bằng tiền vay sinh viên và tiền Giáng sinh. Thông tin này được ghi lại trong cuốn sách “Rebel Code: Inside Linux and the Open Source Revolution” của Glyn Moody, một tài liệu uy tín về lịch sử của Linux.
Bìa sách 'Rebel Code: Inside Linux and the Open Source Revolution' của Glyn Moody, khám phá lịch sử Linux và mã nguồn mở.
Với tư cách là sinh viên khoa học máy tính, mục tiêu ban đầu của Linus là cài đặt Minix, một bản sao Unix mà nhà khoa học máy tính Andrew Tanenbaum đã phát triển để đi kèm với cuốn sách giáo khoa về hệ điều hành của mình. Torvalds đã đặt mua một bản sao, nhưng phần mềm phải mất một thời gian mới tới tay ông.
Trong lúc chờ đợi Minix, Torvalds dành thời gian vừa thử nghiệm với các công cụ lập trình MS-DOS, vừa giải trí với trò chơi “Prince of Persia” kinh điển. Công việc lập trình chính là sự khởi đầu của hạt nhân Linux (Linux kernel) sau này, còn trải nghiệm chơi game lại có tác động lớn đến sự chấp nhận của Linux trong tương lai.
Hình ảnh một máy tính cá nhân cổ điển, gợi nhớ về thời kỳ đầu của hệ điều hành như MS-DOS và Minix.
Mặc dù đã hoàn thành trò chơi khi Minix cuối cùng cũng đến, Linus vẫn quyết định phân vùng ổ đĩa cứng của mình giữa Minix và DOS để ông có thể tiếp tục chơi “Prince of Persia”. Ai có thể trách ông khi trò chơi kinh điển đó lại quá hấp dẫn?
Quyết định Dual-Boot: Chìa khóa cho sự bùng nổ của Linux
Quyết định thiết kế nhỏ bé của Torvalds đã chứng tỏ tầm quan trọng lớn. Ngay từ đầu, Linux đã có khả năng “dual-boot”, tức là chia sẻ máy tính với một hoặc nhiều hệ điều hành khác.
Vào đầu những năm 90, khi các bản phân phối Linux bắt đầu xuất hiện, MS-DOS và Windows đã rất phổ biến. Người dùng có thể dễ dàng tìm thấy phần mềm cho các hệ điều hành dựa trên Microsoft ở bất kỳ cửa hàng máy tính nào, bao gồm cả những trò chơi kinh điển như “Prince of Persia”.
Theo Moody, nhiều hacker Linux đời đầu đã coi khả năng dual-boot là lý do để họ “dấn thân” vào một hệ điều hành mới. Họ không cần phải từ bỏ hệ thống hiện có để thử một hệ điều hành mới mẻ. Điều này trái ngược với các hệ thống BSD thời bấy giờ, vốn yêu cầu toàn bộ quyền sử dụng máy, và có lẽ đây là một trong những lý do khiến Linux trở thành hệ thống mã nguồn mở được nhiều người lựa chọn trong những năm tiếp theo.
Màn hình game GORILLA.BAS trên MS-DOS, minh họa các tựa game kinh điển phổ biến trên nền tảng này.
Bài học về khả năng tương tác: Nền tảng cho sự phát triển của hệ điều hành
Khả năng dual-boot là một ví dụ điển hình về sự tập trung vào khả năng tương tác (interoperability) của Linux ngay từ giai đoạn đầu. Một trong những điểm tuyệt vời của Linux là nó có thể tiếp cận người dùng ở bất cứ đâu họ đang ở. Các máy ảo (Virtual machines) và môi trường như Windows Subsystem for Linux (WSL), cùng với sự hỗ trợ cho nhiều chuẩn điện toán như TCP/IP, đã giúp Linux hoạt động tốt với các hệ thống khác.
Linux đã được chấp nhận rộng rãi vì nó có thể “hòa nhập” với các hệ thống khác. Một khi mọi người đã thấy những gì nó có thể làm bên cạnh các hệ thống khác, không có gì ngạc nhiên khi Linux đã ngày càng được chấp nhận kể từ những khởi đầu khiêm tốn vào đầu những năm 90.
Tóm lại, câu chuyện về Linus Torvalds và “Prince of Persia” không chỉ là một giai thoại thú vị mà còn là minh chứng cho tầm quan trọng của khả năng tương thích trong phát triển hệ điều hành. Chính nhờ quyết định nhỏ nhưng mang tính chiến lược về dual-boot, Linux đã mở rộng cánh cửa tiếp cận với người dùng, vượt qua các rào cản ban đầu và phát triển mạnh mẽ thành một hệ điều hành mã nguồn mở có ảnh hưởng toàn cầu như ngày nay. Hãy cùng khám phá thêm những câu chuyện công nghệ độc đáo khác trên trithuccongnghe.net và chia sẻ suy nghĩ của bạn về hành trình phát triển của Linux nhé!