Microsoft vừa chính thức công bố “Edit”, một trình soạn thảo văn bản dòng lệnh hoàn toàn mới, được định vị là ứng dụng tích hợp sẵn trong các phiên bản Windows sắp tới. Lấy cảm hứng từ chương trình MS-DOS Editor huyền thoại của thập niên 90, “Edit” nổi bật với việc được phát triển dưới dạng phần mềm mã nguồn mở ngay từ đầu, mang đến một giải pháp mạnh mẽ và linh hoạt cho người dùng Windows, đặc biệt là các nhà phát triển và quản trị hệ thống.
Microsoft Edit: Một cái nhìn tổng quan về công cụ dòng lệnh mới
Tại hội nghị Build 2025, Microsoft đã giới thiệu “Edit” như một công cụ thiết yếu cho các nhà phát triển. Mục tiêu chính là cho phép người dùng chỉnh sửa các tệp tin trực tiếp từ giao diện dòng lệnh, tối ưu hóa quy trình làm việc và giảm thiểu việc chuyển đổi ngữ cảnh liên tục giữa các ứng dụng. “Edit” hiện đã là mã nguồn mở và dự kiến sẽ sớm có mặt trong Chương trình Windows Insider để người dùng thử nghiệm.
Trình soạn thảo “Edit” sở hữu giao diện quen thuộc, gợi nhớ đến các công cụ dòng lệnh phổ biến như Vim hay Nano. Nó được thiết kế để mở và chỉnh sửa các tệp tin văn bản thuần túy một cách dễ dàng, tích hợp các tính năng cơ bản nhưng quan trọng như Tìm kiếm & Thay thế (Find & Replace) và tùy chọn tự động xuống dòng (Word Wrap). Với thanh menu ở phía trên và thanh trạng thái ở phía dưới để hiển thị thông tin tệp, giao diện của “Edit” gần gũi hơn với Notepad hoặc Nano, thay vì sự phức tạp của Vi/Vim.
Giao diện trình soạn thảo dòng lệnh Microsoft Edit trên Windows Terminal hiển thị dòng chữ "hello world"
Microsoft cho biết “Edit” có kích thước rất nhẹ, chỉ dưới 250kB và được viết hoàn toàn bằng ngôn ngữ lập trình Rust, nổi tiếng về hiệu suất và an toàn. Mã nguồn của “Edit” được cung cấp tự do trên GitHub dưới Giấy phép MIT. Mặc dù hiện tại Microsoft chỉ phát triển “Edit” cho Windows, việc mã nguồn mở sẽ mở ra khả năng xuất hiện các phiên bản (chính thức hoặc không chính thức) cho các hệ điều hành khác trong tương lai.
Vì sao Microsoft cần “Edit”? Giải pháp cho vấn đề “thoát Vim”
Câu hỏi đặt ra là tại sao Microsoft lại phát triển một trình soạn thảo dòng lệnh mới khi đã có rất nhiều công cụ tương tự trên thị trường? Theo một bài đăng blog của công ty, vấn đề “Làm thế nào để thoát Vim?” đã trở thành một biểu tượng cho sự khó khăn mà cả lập trình viên mới và cũ thường gặp phải khi làm việc với các trình soạn thảo dòng lệnh phức tạp. Microsoft mong muốn tránh tình trạng này cho một trình soạn thảo mặc định tích hợp sẵn trong hệ điều hành.
Công ty nhận thấy rằng, các lựa chọn trình soạn thảo dòng lệnh hiện có hoặc không có sự hỗ trợ chính thức cho Windows, hoặc quá lớn để có thể tích hợp sẵn vào mọi phiên bản hệ điều hành. Do đó, “Edit” ra đời như một giải pháp tối ưu: một công cụ nhẹ, dễ sử dụng, được thiết kế riêng cho Windows, loại bỏ rào cản học tập và cho phép người dùng thực hiện các chỉnh sửa nhanh chóng mà không cần rời khỏi môi trường dòng lệnh.
Tùy chọn tự động xuống dòng (word wrap) trong trình soạn thảo Microsoft Edit, thể hiện khả năng tùy chỉnh giao diện cơ bản.
Sự kế thừa từ MS-DOS Editor và tầm nhìn tương lai
“Edit” là sự kế thừa tinh thần từ MS-DOS Editor, trình soạn thảo văn bản tích hợp sẵn trong MS-DOS từ năm 1991, và sau đó trở thành một chương trình độc lập trong Windows 95 như một lựa chọn thay thế cho Notepad. MS-DOS Editor vẫn tồn tại trong mọi phiên bản Windows 32-bit, bao gồm cả Windows 10. Tuy nhiên, nó không được tích hợp trong các phiên bản Windows 64-bit vì không thể chạy các chương trình 16-bit nguyên bản như Editor. Với việc Windows 11 chỉ khả dụng dưới dạng hệ điều hành 64-bit, MS-DOS Editor đã hoàn toàn bị loại bỏ.
Sự ra đời của “Edit” lấp đầy khoảng trống này, mang đến một công cụ hiện đại, mạnh mẽ và được tối ưu hóa cho kiến trúc 64-bit của Windows 11. Đối với những chuyên gia, lập trình viên thường xuyên làm việc với dòng lệnh và quen thuộc với các công cụ như Nano để chỉnh sửa nhanh, “Edit” hứa hẹn sẽ là một lựa chọn thay thế tuyệt vời.
Hướng dẫn tải và trải nghiệm Microsoft Edit
Hiện tại, ứng dụng “Edit” chưa có sẵn thông qua các kho gói như winget. Tuy nhiên, bạn có thể tải xuống từ trang phát hành trên GitHub của dự án. Để chạy “Edit”, bạn cần thực thi nó từ thư mục đã giải nén hoặc sao chép tệp nhị phân “edit” vào một thư mục đã được thêm vào biến môi trường PATH của hệ thống.
Microsoft cho biết “Edit” sẽ được triển khai cho các bản dựng Windows Insider “trong vài tháng tới”, và sau đó dự kiến sẽ được đưa đến tất cả các máy tính Windows 11. Đây là một bước tiến quan trọng của Microsoft trong việc cung cấp các công cụ dòng lệnh mạnh mẽ, thân thiện hơn cho cộng đồng phát triển và người dùng Windows.
Tài liệu tham khảo:
