Trong bối cảnh giá game ngày càng tăng cao, nhiều game thủ tại Việt Nam đang trở nên thận trọng hơn bao giờ hết với các quyết định chi tiêu của mình. Một tựa game AAA có thể dễ dàng chạm mốc 1.5 – 2 triệu đồng (tương đương $70 – $80 USD), đây là một con số không nhỏ, đặc biệt khi so sánh với mặt bằng thu nhập chung. Cá nhân tôi cũng đã tự đặt ra quy tắc không mua game vào ngày ra mắt ngay cả khi mức giá $70 trở thành tiêu chuẩn mới, ngoại trừ một trường hợp đặc biệt duy nhất.
Quy tắc này chỉ bị phá vỡ khi có một phiên bản Collector’s Edition thực sự độc đáo đến từ một thương hiệu game mà tôi yêu thích. Đối với tôi, những phiên bản đặc biệt này không chỉ là một sản phẩm, mà còn là một phần của trải nghiệm sưu tầm, thể hiện niềm đam mê sâu sắc dành cho thế giới game. Vậy, điều gì khiến Collector’s Edition trở nên đáng giá, và đâu là những lý do chính đáng để chúng ta nên suy nghĩ kỹ trước khi vội vàng “xuống tiền” cho một tựa game mới ngay khi vừa ra mắt?
Collector’s Edition: Ngoại Lệ Đáng Giá Với Người Hâm Mộ Cuồng Nhiệt
Các tựa game bom tấn thường được phát hành với nhiều phiên bản khác nhau, từ bản tiêu chuẩn đến Deluxe, Ultimate và Collector’s Edition. Thậm chí, đôi khi các nhà phát triển còn phải cung cấp biểu đồ so sánh để người mua dễ dàng phân biệt nội dung của từng phiên bản. Trong số đó, những phiên bản Collector’s Edition toàn diện luôn thu hút sự chú ý đặc biệt của tôi.
Bộ sưu tập các phiên bản đặc biệt (Collector's Editions) của series game Fire Emblem, minh họa cho giá trị sưu tầm của game
Khi nhắc đến Collector’s Edition, tôi không chỉ nói về một bản game đi kèm với sách ảnh nghệ thuật hay một đĩa nhạc mini đơn thuần. Để thuyết phục tôi chi trả, nó phải bao gồm những vật phẩm hoàn toàn độc đáo và ý nghĩa. Chẳng hạn, tựa game yêu thích của tôi là Final Fantasy Tactics, vì vậy bạn có thể tin rằng tôi đã đặt trước hộp Collector’s Box của Final Fantasy Tactics: The Ivalice Chronicles. Bên trong hộp, ngoài một vài vật phẩm liên quan đến nghệ thuật game, tôi còn tìm thấy ba chú thú nhồi bông chocobo đáng yêu, một tượng nhân vật Ramza Beoulve, một bộ nam châm Zodiac Stone, và một bức tranh pop-up tuyệt đẹp về địa điểm Outlying Church.
Hộp Collector's Edition của Final Fantasy Tactics: The Ivalice Chronicles với tượng Ramza, plush chocobo và các vật phẩm độc quyền
Thú thật, việc phiên bản này được sản xuất giới hạn cũng làm tăng thêm sức hấp dẫn đối với tôi. Tôi hoàn toàn hiểu rằng các công ty đang khai thác tâm lý FOMO (Fear of Missing Out – Sợ bỏ lỡ), nhưng tôi thực sự yêu thích mọi thứ về Final Fantasy Tactics. Là một người sở hữu mọi phiên bản của game, cùng với các tượng nhân vật liên quan, giá trị của nó đối với tôi là không thể phủ nhận.
Đừng hiểu lầm, việc chi $200 cho một Collector’s Box không phải là quyết định tôi đưa ra một cách nhẹ nhàng. Kể từ khi giá game bắt đầu chạm mốc $70, tôi đã trở nên rất chọn lọc về những gì mình sẵn sàng mua. Thực tế, tôi chưa bao giờ trả $70 cho một tựa game không phải là phiên bản đặc biệt nào đó, và chắc chắn tôi sẽ duy trì thói quen này đối với những game có giá $80, vì nhiều lý do khác nhau.
Game Mới Ra Mắt: Thường Đi Kèm Với “Bệnh Vặt” và Trải Nghiệm Chưa Hoàn Hảo
Tôi sẽ nói thẳng rằng với tình trạng phát hành game hiện nay, tôi thường cảm thấy mình như một người thử nghiệm beta. Tôi hiểu rằng game ngày nay lớn hơn và phức tạp hơn đáng kể so với nhiều năm trước, nhưng điều đó không thể bào chữa cho việc ra mắt một sản phẩm rõ ràng chưa được tối ưu, đặc biệt là đối với người chơi PC. DOOM: The Dark Ages và Monster Hunter Wilds chỉ là hai ví dụ nổi bật gần đây. Đáng chú ý, Monster Hunter Wilds vẫn đang bị “review-bombed” (đánh giá tiêu cực hàng loạt) vì mặc dù đã ra mắt từ tháng 2, người chơi PC vẫn tiếp tục gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về hiệu suất.
Màn hình lỗi và crash game trong Monster Hunter Wilds, minh họa vấn đề kỹ thuật khi game mới ra mắt
Hãy thử nghĩ về một số tựa game yêu thích của bạn ra mắt trong 5 đến 10 năm qua. Tôi dám cá rằng việc chơi hầu hết chúng bây giờ sẽ mang lại trải nghiệm tốt hơn đáng kể, bởi vì các nhà phát triển đã thêm vào những thay đổi chất lượng cuộc sống (Quality-of-Life) và tối ưu hóa dựa trên phản hồi của người chơi. Tôi biết rằng “bản vá ngày đầu” (day one patch) và vô số bản cập nhật sau này sẽ làm cho game tốt hơn, vậy tại sao tôi phải trả toàn bộ giá để có được ít hơn bây giờ, trong khi tôi có thể đợi cho đến khi các nhà phát triển hoàn thiện mọi thứ?
Chờ Đợi Là Vàng: Cơ Hội Săn Sale và Giảm Giá Hấp Dẫn
Nói về việc trả toàn bộ giá, sự kiên nhẫn trong mua sắm của bạn thường được đền đáp bằng một đợt giảm giá nào đó. Giữa Steam, PlayStation, Microsoft và Nintendo, gần như lúc nào cũng có một chương trình khuyến mãi đang diễn ra. Steam nói riêng nổi tiếng với các đợt giảm giá thường xuyên, với những sự kiện lớn nhất trùng với mỗi mùa trong năm. Điều này có nghĩa là cứ khoảng ba tháng một lần, rất có khả năng các tựa game bạn đang nhắm tới sẽ được giảm giá.
Hình ảnh quảng bá sự kiện Steam Summer Sale 2025, cho thấy cơ hội mua game giảm giá hấp dẫn
Nintendo có thể nổi tiếng là “keo kiệt” trong việc giảm giá các tựa game độc quyền của hãng, nhưng hầu hết các nhà phát hành khác cũng thường xuyên tổ chức các đợt giảm giá riêng, cũng như các sự kiện ngẫu nhiên nơi game của họ được bán với giá thấp hơn rất nhiều so với giá gốc. Tôi còn nhớ Square Enix từng có những đợt giảm giá kho hàng, nơi các bản game vật lý được giảm từ 70% đến 80%. Tôi đã mua được một số tựa game tuyệt vời mà vào thời điểm đó rất khó tìm, như phiên bản Nintendo DS của Chrono Trigger và Dirge of Cerberus: Final Fantasy VII.
Quá nhiều lần tôi đã cảm thấy “đau đớn” khi cuối cùng cũng mua được tựa game mình muốn, chỉ để thấy nó được giảm giá mạnh chỉ một hoặc hai tuần sau đó.
Các Phiên Bản “Complete” Hay “Definitive” Luôn Xuất Hiện Sau Này
Một trong những lý do lớn nhất khiến tôi không trả toàn bộ giá cho game, ít nhất là game AAA, là việc các phiên bản tốt hơn hoặc “Complete” (Hoàn chỉnh) sẽ ra mắt sau này. Nếu một tựa game có các bản mở rộng (expansion) hoặc gói Season Pass, một gói tổng hợp bao gồm tất cả thường sẽ được phát hành sau đó. Trong một số trường hợp, phiên bản cuối cùng này còn có giá rẻ hơn cả bản game gốc khi mới ra mắt.
Một trong những ví dụ yêu thích của tôi là Street Fighter V, một tựa game xuất sắc nhưng lại tạo ấn tượng ban đầu tồi tệ. Là một người đã dành hàng nghìn giờ chơi cho Street Fighter IV, tôi rất hào hứng với phần tiếp theo và thậm chí đã tham gia vào một trong các đợt thử nghiệm beta. Bản thân game chơi ổn trong beta, nhưng tình trạng khi nó chính thức ra mắt thì thật đáng thất vọng.
Khi phát hành, game chỉ có 16 nhân vật, một trải nghiệm chơi đơn cơ bản (thậm chí không có chế độ Arcade), độ trễ đầu vào (input lag), các vấn đề về netcode và thiếu các chế độ chơi trực tuyến có trong Street Fighter IV. Đó là chưa kể đến số lượng Season Pass mà game này có (năm gói, nếu bạn muốn biết), vì vậy nếu bạn muốn có mọi nhân vật, các DLC là một chi phí bổ sung ngoài số tiền bạn đã trả cho bản game cơ bản.
Phải mất vài năm để nhận thức của cộng đồng về Street Fighter V bắt đầu thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. Giờ đây, nếu bạn mua Street Fighter V: Champion Edition, bạn sẽ nhận được tất cả nội dung từ bản phát hành gốc và Street Fighter V: Arcade Edition (trừ một số trang phục và DLC Capcom Pro Tour), bao gồm các bổ sung chế độ game và cập nhật cân bằng. Về cơ bản, bạn sẽ có được phiên bản tốt nhất của game.
Toàn bộ nội dung và nhân vật có trong Street Fighter V: Champion Edition, minh chứng cho các phiên bản hoàn chỉnh
Tương tự, bạn có biết rằng khi Spyro Reignited Trilogy ra mắt, chỉ có game đầu tiên nằm trên đĩa? Điều đó có nghĩa là nếu bạn mua phiên bản vật lý và muốn chơi hai game còn lại trong bộ ba, bạn cần kết nối internet để tải chúng xuống. Mục đích chính của việc mua một game vật lý là để có tất cả trên đĩa, và phải đến khi game được tái bản sau đó, người chơi mới thực sự có quyền truy cập vào mọi game trong gói.
Thế Giới Game Đa Dạng: Luôn Có Lựa Chọn Thay Thế Hấp Dẫn Hơn
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà những tựa game AAA đắt đỏ không phải là lựa chọn duy nhất. Một số trải nghiệm chơi game tốt nhất bạn từng có thể đến từ các studio nhỏ và nhà phát triển độc lập, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ. Các tựa game như Clair Obscur: Expedition 33 và The Elder Scrolls IV: Oblivion Remastered là những cuộc phiêu lưu thực sự đáng kinh ngạc, có thể giữ chân bạn hàng chục giờ đồng hồ mà vẫn rẻ hơn $20 so với hầu hết các đối thủ cạnh tranh.
Đối với những ai đang tìm kiếm các game multiplayer hay, không gian game miễn phí (free-to-play – F2P) đang bùng nổ với vô vàn lựa chọn, với một trong những tựa game yêu thích cá nhân của tôi là Marvel Rivals. Các game như Rocket League, Apex Legends và Fortnite đều có thể được thưởng thức mà không tốn một xu, mặc dù bạn có thể mua các vật phẩm trang trí (cosmetics) và nhân vật nếu muốn.
Tôi sẽ không bao giờ nói cho ai biết cách họ nên chi tiêu tiền của mình. Tuy nhiên, với mỗi tựa game mới ra mắt, rất có thể có những game khác chơi tương tự, và với mức giá thấp hơn. Ví dụ, tôi đã đề cập đến Monster Hunter Wilds trước đó. Có ít nhất bảy tựa game khác để chơi nếu bạn yêu thích lối chơi của Monster Hunter.
Mặc dù đã thảo luận về nhiều điểm tiêu cực, tôi biết rằng bạn vẫn có thể dễ dàng biện minh cho việc trả toàn bộ giá cho một game. Đương nhiên, có rất nhiều tựa game ra mắt hoàn chỉnh về nội dung và có ít vấn đề cho người chơi. Tuy nhiên, điều tôi muốn nói là luôn có một lập luận có thể được đưa ra để chúng ta nên chờ đợi trước khi mua chúng, trừ khi đó là một Collector’s Edition thực sự đáng kinh ngạc. Hãy là một game thủ thông thái, đưa ra quyết định mua sắm có cân nhắc để tối ưu hóa trải nghiệm và chi phí của bạn.