Trong thế giới công nghệ không ngừng phát triển, Raspberry Pi 5 (RPi 5) đã xuất hiện như một bo mạch chủ đơn (SBC) mạnh mẽ, hứa hẹn mang lại hiệu năng vượt trội cho nhiều ứng dụng. Tuy nhiên, với vai trò là một chuyên gia SEO và biên tập viên tại trithuccongnghe.net, chúng tôi nhận thấy rằng không phải lúc nào mạnh nhất cũng là lựa chọn phù hợp nhất. Thực tế, đối với phần lớn người dùng và các dự án homelab thông thường, Raspberry Pi 5 có thể là “quá mức cần thiết” – hay còn gọi là overkill. Chỉ tuần trước, thay vì lựa chọn RPi 5 mới nhất, tôi đã quyết định triển khai một chiếc Pi 3 B cho một dự án trong homelab của mình. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích lý do tại sao một phiên bản Pi cũ hơn như Pi 3 B vẫn là lựa chọn tối ưu cho nhiều tác vụ, giúp bạn tiết kiệm chi phí mà không phải hy sinh trải nghiệm người dùng.
Sức mạnh vượt trội của Raspberry Pi 5
Từ một SBC tiêu thụ ít điện năng, Raspberry Pi đã phát triển thành một giải pháp thay thế máy tính để bàn chính thức, đáp ứng mọi nhu cầu cơ bản. Raspberry Pi 5 giờ đây được trang bị bộ xử lý lõi tứ 2.4GHz mạnh mẽ, khả năng xuất hình ảnh kép 4K60 qua HDMI (hỗ trợ HDR), và tùy chọn RAM lên đến 16GB. Đặc biệt, RPi 5 còn tích hợp giao diện PCIe 2×1, cho phép người dùng kết nối các thiết bị lưu trữ PCIe, bộ điều khiển, card mạng và nhiều phụ kiện khác, mở rộng đáng kể khả năng của bo mạch.
Hình ảnh cận cảnh Raspberry Pi 5 trên bàn phím laptop, thể hiện sức mạnh của bo mạch chủ mini.
Tất cả những nâng cấp này biến Raspberry Pi 5 thành một hệ thống vững chắc, có thể thay thế máy tính để bàn truyền thống trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, đối với phần lớn người dùng muốn thực hiện các tác vụ phổ biến với Raspberry Pi như chạy Pi-Hole, Home Assistant, HomeBridge hay các dự án homelab khác, RPi 5 đơn giản là quá mạnh. Mặc dù nó sẽ xử lý các dịch vụ này một cách xuất sắc, nhưng nếu bạn có ngân sách eo hẹp hoặc không có nhu cầu đặc biệt, việc đầu tư vào RPi 5 có thể là không cần thiết.
Giải pháp tiết kiệm chi phí: Sức mạnh vừa đủ cho tác vụ đơn giản
Trong khi RPi 5 sở hữu sức mạnh đáng kinh ngạc, Pi 3 B lại là lựa chọn cá nhân của tôi cho hầu hết các tác vụ homelab. Gần đây, tôi đã cài đặt một phiên bản Pi-Hole trên một trong các máy chủ rack-mount của mình (thú thực là hơi quá mức, nhưng vì có sẵn nên tôi dùng). Do máy chủ rack-mount này chạy tất cả các dịch vụ homelab chính của tôi, việc đặt Pi-Hole chính ở đó giúp mọi thứ được tập trung.
Tuy nhiên, tôi không muốn đây là phiên bản Pi-Hole duy nhất. Tôi muốn có một bản cài đặt Pi-Hole dự phòng để đề phòng trường hợp máy chủ chính gặp sự cố. Việc có hai phiên bản Pi-Hole cho phép tôi cung cấp cho bộ định tuyến hai địa chỉ IP cục bộ cho DNS, và nếu một địa chỉ không khả dụng, bộ định tuyến sẽ sử dụng địa chỉ còn lại.
Giao diện Pi-Hole đang chạy trên Raspberry Pi 3 B, minh họa khả năng của Pi 3 B cho các tác vụ homelab.
Một chiếc Pi 5 chắc chắn sẽ xử lý Pi-Hole (và nhiều dịch vụ khác) một cách tuyệt vời. Nhưng vì tôi thực sự chỉ có kế hoạch chạy Pi-Hole và không nhiều thứ khác, chiếc Pi 3 B mà tôi chọn cho dự án này đang hoạt động rất tốt. Thực ra, tôi còn có thể chạy nhiều dịch vụ hơn chỉ Pi-Hole trên nó mà vẫn đảm bảo hiệu suất.
Tại sao tôi lại chọn Pi 3 B? Đơn giản là tôi đã tìm được một mức giá tốt. Ban đầu, tôi định tìm mua một chiếc Pi Zero 2 W vì giá của nó chỉ khoảng 25 USD trên Amazon. Tuy nhiên, một người bạn của tôi đang bán một chiếc Pi 3 B với giá tương tự, và Pi 3 B mang lại nhiều sức mạnh hơn Pi Zero 2 W, nên tôi đã quyết định chọn Pi 3 B.
Dù bạn chọn loại nào, nếu bạn chỉ cần một máy chủ siêu nhẹ để chạy, thì Pi Zero 2 W vẫn là một lựa chọn tuyệt vời. Không cần thiết phải dùng một chiếc Pi quá mạnh chỉ để phục vụ một số bản ghi DNS hoặc điều khiển công tắc đèn.
Mặt sau của Raspberry Pi Zero W, một lựa chọn siêu nhỏ gọn và tiết kiệm chi phí cho các dự án DIY nhẹ nhàng.
Pi-Hole chỉ là một trong số rất nhiều ứng dụng mà tôi đã triển khai với Pi 3 B. Trước đây, tôi đã sử dụng Pi 3 B cho nhiều mục đích khác, chẳng hạn như biến một máy in USB có dây thành máy in không dây bằng cách sử dụng CUPS. Hoặc, chạy các máy chủ Minecraft nhỏ cho bạn bè chơi cùng. Thậm chí, bạn có thể sử dụng một chiếc Pi 3 B cũ hơn để thưởng thức trò chơi điện tử cổ điển thông qua RetroPie.
Không một dịch vụ nào trong số này yêu cầu quá nhiều sức mạnh xử lý để chạy, và một chiếc Pi 5 đơn giản là quá mức cần thiết. Trên thực tế, ngay cả các tác vụ như Home Assistant cũng hoạt động rất tốt trên các Raspberry Pi đời cũ hơn.
Không phải lúc nào “mạnh nhất” cũng là “tốt nhất”
Hãy đối mặt với thực tế, tất cả chúng ta đều mong muốn có những hệ thống mạnh mẽ nhất có thể. Trong homelab của mình, tôi đang vận hành ba máy chủ rack-mounted. Hai trong số đó là những “quái vật” Xeon 20 nhân 40 luồng (mẫu cũ hơn), một chiếc có 168GB RAM và chiếc kia có 192GB (DDR3 ECC). Tổng cộng, giữa cả ba máy chủ, tôi có khoảng 122TB bộ nhớ thô (không phải tất cả đều có thể sử dụng được do dự phòng và bộ nhớ đệm). Nhưng dù sao, với tư cách là một người đam mê công nghệ, không có gì sánh bằng việc “quá mức cần thiết” một chút.
Tuy nhiên, đôi khi, việc quá mức cần thiết lại không cần thiết. Nếu bạn thực sự chỉ cần chạy một số dịch vụ web nhẹ, như Pi-Hole, Home Assistant, lưu trữ một trang web nhỏ, biến máy in có dây thành không dây, hoặc bất kỳ điều gì tương tự, thì Pi 5 là không cần thiết.
Bo mạch Raspberry Pi 3 Model B, minh chứng cho hiệu năng đủ dùng với chi phí tối ưu.
Bạn có thể sở hữu một chiếc Pi 3 B với giá khoảng 35 USD (chỉ riêng bo mạch), và một chiếc Pi Zero 2 W thường chỉ có giá 15 USD (chỉ riêng bo mạch). Trong khi đó, một chiếc Pi 5 2GB sẽ có giá 50 USD (chỉ riêng bo mạch). Khi bạn cân nhắc rằng bạn (có thể) sẽ cần thêm vỏ bảo vệ, nguồn điện, thẻ SD và một vài phụ kiện khác, tổng chi phí sẽ tăng lên đáng kể. Và Pi 5 không dừng lại ở mức 50 USD; một mẫu 16GB sẽ có giá 120 USD (chỉ riêng bo mạch).
Bo mạch Raspberry Pi Zero 2 W nhỏ gọn, lý tưởng cho các dự án nhúng và thiết bị IoT.
Nói một cách đơn giản: hầu hết mọi người không cần Pi 5 trong thiết lập của mình. Có những trường hợp sức mạnh của Pi 5 thực sự hữu ích, như chạy các dịch vụ AI bằng AI HAT+. Nhưng, trừ khi bạn rơi vào trường hợp đặc biệt cần một tính năng mà Pi 5 có mà Pi 3 B hoặc thậm chí Pi Zero 2 W không có, thì hãy trung thành với những người anh em ít mạnh mẽ hơn. Điều đó sẽ giúp bạn tiết kiệm tiền để chi tiêu vào những thứ khác trong homelab của mình, như một chiếc Raspberry Pi thứ hai hoặc một bộ chuyển mạch PoE 48 cổng hoàn toàn không cần thiết mà bạn chỉ sử dụng tám đến mười cổng (không phải là tôi nói từ kinh nghiệm cá nhân hay gì cả).
Lời kết
Qua những phân tích chi tiết trên, có thể thấy Raspberry Pi 5 là một cỗ máy mạnh mẽ với nhiều nâng cấp ấn tượng, nhưng không phải là lựa chọn tối ưu cho mọi dự án. Đối với các tác vụ phổ biến trong homelab hoặc các dự án DIY nhẹ nhàng, các phiên bản cũ hơn như Raspberry Pi 3 B hay thậm chí là Raspberry Pi Zero 2 W vẫn cung cấp đủ hiệu năng với chi phí tiết kiệm hơn đáng kể. Việc lựa chọn một bo mạch phù hợp với nhu cầu thực tế không chỉ giúp bạn tối ưu ngân sách mà còn đảm bảo trải nghiệm sử dụng hiệu quả.
Bạn đã từng cân nhắc giữa các phiên bản Raspberry Pi chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và lựa chọn của bạn trong phần bình luận bên dưới!